Sự tích và thân thế Cô Bé Cây Xanh
Cho đến hiện nay sự tích và thân thế về Cô Bé Cây Xanh chưa có nhiều tài liệu ghi chép lại. Người ta chỉ biết rằng trong dân gian còn tương truyền về thân thế Cô Bé Cây Xanh là một trong những cô bé theo hầu Quế Mỵ Nương Công chúa – tên gọi khác của Mẫu Thượng Ngàn.
Cô Bé Cây Xanh được thờ ở đâu?
Đền Cô Bé Cây Xanh Bắc Giang
Cô Bé Cây Xanh Bắc Giang được thờ chính tại Đền Cô Bé Cây Xanh, nằm trong Khu Du lịch Tâm linh Suối Mỡ thuộc địa phận xã Nghĩa Phương, huyện Lục Nam, cách thành phố Bắc Giang khoảng 32km về phía Đông Bắc.
Khu du lịch Suối Mỡ Bắc Giang chỉ cách thành phố Hà Nội khoảng gần 100km nên khá thuận tiện về giao thông đi lại. Đền Cô Bé Cây Xanh nằm cách Đền Hạ Suối Mỡ chừng 2 km.
Đền thờ cô bé cây xanh là một ngôi đền nhỏ, nhưng uy nghi, rất mực linh thiêng. Cung thờ chính bản đền là thờ Cô bé Cây Xanh. Phía sau tượng thờ của Cô là Tam Tòa Thánh Mẫu. Cô Bé Cây Xanh choàng xiêm y màu xanh, đầu vấn khăn xanh cài trâm hoa, ngự trong khám sơn son thiếp vàng.
Đền Cô Bé Cây xanh hiện nay vẫn là ngôi đền nhỏ, các ban Cô, ban Cậu còn nhỏ và bài trí còn khá đơn sơ.
Nghe nói đền Cô Bé Cây Xanh là một ngôi đền khá linh thiêng. Nếu ai có dịp qua khu du lịch tâm linh Suối Mỡ nên ghé qua đền Cô bé Cây xanh để xin lộc Cô. Để xin cho tươi như lá, tốt như hoa.
Ai về suối mỡ Bắc Giang
Ghé thăm cô bé cảnh xanh ngự đền
Đền cô bé nhỏ xinh xinh
Hàng cây tươi tốt oai linh thuở nào.
Hát văn Cô Bé Cây Xanh – Bắc Giang
Đền Cô Bé Cây Xanh – Tuyên Quang
Nếu ai đã về Tuyên Quang rồi thì cũng xin lưu ý là Cô Bé Cây Xanh ở đền cảnh xanh Tuyên Quang có sự tích khác với Cô Bé Cây Xanh ngự ở Bắc Giang. Tuy vậy, chúng ta vẫn có thể coi cô là Cô Bé Thượng Ngàn.
Đền Cây Xanh là một ngôi điện thờ nhỏ được xây dựng vào khoảng nửa cuối thế kỷ XIX. Đền Cây Xanh được người xưa dựng nên để thờ phụng vị Thánh Mẫu Thượng ngàn (còn gọi là Lâm cung Thánh Mẫu).
Ngoài ra, đền còn phối thờ Đức Thánh Trần và Cô Bé Cây Xanh. Cô Bé Cây Xanh là người hầu cận mẫu Thượng Ngàn tại bản đền và được thờ tại lầu cô.
Hát văn Cô Bé Cây Xanh – Tuyên Quang
Bản văn Cô Bé Cây Xanh
Trên Bát ngát trăm hoa đua nở
Kẻ ngược xuôi qua lại cúc cung
Chơi đâu thời đó vui mừng
Dạy chim oanh hót dạy người rừng bán buôn
Có phen dạy vượn ru con
Con kêu con hót nỉ non buồn rầu
Một đàn cầm thú bảo nhau
Con kêu con hót con tâu con quỳ
Con bay trước cửa rù rì
Giọng như chim sáo tì ti tình là
Dạo chơi khắp hết gần xa
Đêm đem biến hiện vào ra cửa rừng
Phép màu lục trí thần thông
Lầu hồng phủ tía thánh cung ra vào
Đêm đêm gác tía võng đào
Cây xanh mắc vòng cành cao cợt cười
Quở đến ai trong dạ bồi hồi
Ruột gan nóng sốt như sôi như bào
Đặt mình là thấy chiêm bao
Đã hay đau ốm lại hao tốn tiền
Biết ra thời nhẹ như tên
Nếu mà không biết như thuyền bỏ neo
Quở cho trăm chứng hiểm nghèo
Khi thời lội suối lúc trèo lên cây
Làm cho lòng dạ vơi rầy
Cơm ăn chẳng được nước rầy cầm hơi
Thuốc vào lại vã mồ hôi
Phép thành uy trời khôn đổi được đâu
Còn ai trốn tránh chưa hầu
Biết danh Cô Bé phải mua về đền
Đôi hài quả nón dâng lên
Tiến về thánh phủ, trình lên bơ tòa
Độ người đi nụ về hoa
Đi tươi về tốt đi xa về gần
Ai thời có phúc cho phần
Thay quyền vương mẫu câm cân cõi phàm
Thương ai núi ngọc non vàng
Cho buôn may bán đắt nhẹ nhàng thảnh thơi
Cô lại cho tài lộc hơn người
Phúc cao thọ hưởng đời đời ấm no
Tâm thành khấn nguyện cô cho
Nhớ mà trả lễ đừng vờ quên đi
Muốn quên cô để cho quên
Một lần không giả cô bắt đền ba
Tiên cô vốn tính hay là
Trần gian không biết cô đà trêu chơi
Giận ai cô chẳng chả nhời
Làm tôi Cô Bé Thượng suốt đời thành tâm
Ba mươi mùng một hôm rằm
Hương hoa lễ vật thành tâm đảo cầu
Hôm nay tiến bản văn chầu
Khuông phù đệ tử sở cầu tòng tâm.
