Đền mang tên Độc Cước (nghĩa là một chân), gắn liền với sự tích chàng trai khổng lồ đã tự xé đôi thân mình để vừa đánh giặc quỷ biển ngoài khơi và đánh giặc trong đất liền cứu dân làng.
Đền Độc Cước ở Sầm Sơn thờ ai?
Đền thờ thần Độc Cước, vị thần đã có công tự xẻ đôi thân mình, dẹp loài thuỷ quái, bảo vệ cuộc sống bình yên cho dân lành.
Đền được xây dựng vào thời nhà Trần, sang đến thời nhà Lê được được trùng tu lại nhiều lần. Đường lên đền là 40 bậc bằng đá.
Tượng thần Độc Cước bằng gỗ chỉ có một tay, một chân. Phía sau đền có Môn Lâu dựng năm 1863 bằng gỗ.
Truyền thuyết đền Độc Cước ở Sầm Sơn
Theo truyền thuyết dân gian, Sầm Sơn xưa kia là một vùng biển yên bình, cuộc sống người dân ấm no, hạnh phúc. Một ngày nọ đám quỷ biển xấu xí xuất hiện, chúng cướp phá, đánh giết người. Có một cậu bé Độc Cước với Tôn Uý là “Chu Văn Khoan” lớn nhanh như thổi thành một chàng trai cao to vạm vỡ có sức khỏe phi thường. Cậu đánh đuổi bọn quỷ biển, nhưng khi cậu trong bờ thì chúng phá trên biển và ngược lại, người dân muôn phần sợ hãi.
Để bảo vệ cho cuộc sống an yên của người dân làng chài ven biển, chàng đã xẻ thân mình làm đôi. Một nửa theo người dân ra khơi đánh cá, một nửa lưu lại trên hòn Cổ Giải để chống loài quỷ biển bảo vệ người dân. Bàn chân của chàng đã in sâu vào núi đá truyền lại đến muôn đời. Nhớ ơn chàng, người dân tại đây đã lập đền Độc Cước thờ chàng trai khổng lồ, nơi có vết lõm tựa dấu chân người để cầu mong sự che chở, phù hộ cho cuộc sống được bình yên.
Nơi có vết chân đền Thượng thờ thần Độc Cước, tại lưng chừng núi là đền Trung thờ vị quan dưới thời Lý là Tô Hiến Thành và dưới chân núi là đền Hạ thờ vị thần thời Trần là Hoàng Minh Tự.
Trong đền Độc Cước vẫn còn giữ được 8 đạo sắc phong về thần Độc Cước do triều đình phong kiến các đời phong tặng. Muốn tới đền phải đi lên 40 bậc đá, trong đền có thờ tượng thần Độc Cước bằng gỗ có một tay và một chân. Đền độc cước có hai pho tượng ngựa đúc bằng đồng, nhiều câu đối bằng chữ nho ca ngợi công lao của vị thần Độc Cước, cặp tượng phỗng tạc bằng chất liệu đá khối.
Lễ hội đền Độc Cước – Sầm Sơn
Tại đền Độc Cước, hàng năm có các lễ hội truyền thống như: Lễ hội Cầu Phúc vào ngày 16 tháng 2 âm lịch, Lễ hội Bánh Chưng – Bánh Giầy vào ngày 12 tháng 5 âm lịch.
Hiện nay, đền Độc Cước còn lưu giữ 8 đạo sắc phong, được xếp hạng di tích Quốc gia từ năm 1962. Là không gian tâm linh quan trọng nhất của cư dân Sầm Sơn và các khu vực lân cận.
