Trong những phút giây lặng lẽ giữa dòng đời vội vã, có khi nào bạn dừng lại, ngắm nhìn một ngọn nến nhỏ đang cháy trong Nhà thờ, và tự hỏi: “Ánh sáng ấy đang kể cho tôi nghe điều gì?”
Ánh sáng ấy không chỉ soi rọi một không gian thinh lặng. Nó thắp sáng cả cõi lòng đang khát khao tìm kiếm Thiên Chúa.
Trong nghi thức Công giáo, việc thắp nến không đơn giản là một nghi thức phụ trợ. Đó là cách con người đáp lời mời gọi bước vào Mầu Nhiệm Ánh Sáng – chính Đức Kitô, Đấng đã phán: “Ta là ánh sáng thế gian” (Ga 8,12).
Bài viết hôm nay sẽ cùng bạn lắng nghe lời thì thầm của những ngọn nến thắp sáng trong Phụng vụ: những lời nhắc nhẹ nhàng nhưng sâu sắc về Đức tin, về hy vọng, và về tình yêu đang âm thầm bừng cháy nơi tâm hồn mỗi tín hữu.
Ngọn nến – Hình ảnh sống động của Đức Kitô, Ánh Sáng Thế Gian
Ngay từ buổi đầu tạo dựng, khi vũ trụ còn hỗn mang và trống rỗng, Thiên Chúa đã phán: “Hãy có ánh sáng!”, và ánh sáng liền hiện hữu (St 1,3).
Ánh sáng ấy là khởi đầu của mọi sự sống, là dấu chỉ đầu tiên về sự hiện diện đầy quyền năng và tình yêu của Đấng Tạo Hóa.
Trong dòng chảy lịch sử cứu độ, ánh sáng không ngừng xuất hiện như lời mời gọi con người ra khỏi bóng tối tội lỗi. Khi Đức Giêsu Kitô đến trần gian, Ngài tự giới thiệu chính mình:
“Ta là ánh sáng thế gian. Ai theo Ta sẽ không bước đi trong bóng tối…” (Ga 8,12).
Trong ánh sáng ấy, cây nến được thắp trong các nghi thức Công giáo trở nên biểu tượng sống động:
- Một lời tuyên xưng rằng Đức Kitô đang hiện diện nơi đây.
- Một niềm xác tín rằng ánh sáng của Ngài có thể xua tan mọi tối tăm nơi tâm hồn.
- Một hy vọng rằng sự sống vĩnh cửu đã khởi sự giữa thế giới này.
Giáo lý Hội Thánh Công giáo nhắc nhớ chúng ta:
“Ánh sáng của cây nến nhắc nhở chúng ta rằng Đức Kitô là Ánh Sáng soi chiếu cho thế gian đang trong tăm tối.” (GLHTCG, số 1185)
Khi thắp một ngọn nến, chúng ta như thắp lên trong tim mình một lời cam kết: bước đi theo Ánh Sáng, để không còn lầm lũi trong bóng tối.
Nến Phục Sinh – Đêm ánh sáng bừng lên từ cõi chết
Đỉnh cao của biểu tượng ngọn nến trong phụng vụ Công giáo chính là Đêm Vọng Phục Sinh.
Một đêm đặc biệt, nơi bóng tối và ánh sáng gặp nhau.
Một đêm, khi ngọn lửa phục sinh được thắp lên giữa màn đêm dày đặc, báo hiệu sự chiến thắng vĩnh cửu của sự sống.
Nghi thức bắt đầu trong một Nhà thờ chìm trong bóng tối. Ngoài sân, linh mục thắp lên ngọn lửa mới – ngọn lửa phục sinh. Từ đó, Nến Phục Sinh – cây nến lớn, trang trọng – được thắp sáng, mang dấu Thập giá và năm dấu đinh của Chúa.
Khi linh mục tiến vào Nhà thờ, tay giơ cao ngọn nến, vừa đi vừa công bố:
“Ánh sáng Chúa Kitô” – và cộng đoàn đáp lại: “Tạ ơn Chúa.”
Ánh sáng ấy không chỉ soi sáng không gian. Nó thắp sáng niềm tin.
Nó nhắc chúng ta rằng:
- Đức Kitô đã chiến thắng sự chết.
- Bóng tối đã bị đẩy lùi trước ánh sáng phục sinh.
- Cộng đoàn tín hữu, cầm nến cháy sáng, chia sẻ và truyền trao ánh sáng ấy cho nhau – hình ảnh tuyệt đẹp của Giáo Hội lan rộng niềm tin qua muôn thế hệ.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã từng khích lệ:
“Ánh sáng của Đức Kitô không thể bị dập tắt. Bóng tối và sự chết không thể thắng được ánh sáng và sự sống.”
Mỗi ngọn nến thắp lên đêm ấy như nhắc nhở: bạn và tôi, chúng ta đều được mời gọi trở thành những đốm sáng nhỏ bé trong thế giới rộng lớn này.
Những khoảnh khắc đời sống được thắp sáng bởi nến
Không chỉ trong Đêm Phục Sinh, ánh sáng nến còn hiện diện dịu dàng trong suốt dòng chảy đời sống đức tin.
Thánh lễ mỗi ngày – Nơi ánh sáng ân sủng luôn hiện diện
Mỗi Thánh lễ, bàn thờ được thắp sáng bởi hai, bốn, hoặc nhiều hơn những ngọn nến, tùy theo tầm quan trọng của ngày lễ.
Ánh sáng ấy không chỉ tạo nên vẻ trang nghiêm. Nó nhắc rằng nơi bàn thờ ấy, Đức Kitô hiện diện thật sự – trong lời Ngài, trong Bí tích Thánh Thể, trong cộng đoàn qui tụ.
Rửa Tội – Ánh sáng khởi đầu hành trình đức tin
Khi một người lãnh nhận Bí tích Rửa Tội, họ nhận lấy từ tay cha mẹ đỡ đầu một cây nến cháy sáng.
Lời linh mục vang lên như một lời nhắn nhủ trìu mến:
“Hãy giữ ngọn lửa đức tin này luôn cháy sáng suốt cuộc đời anh (chị).”
Từ hôm đó, cuộc đời người tân tòng bước vào một hành trình mới – hành trình được soi dẫn bởi Ánh Sáng Đức Kitô.
Thêm Sức, Hôn Phối – Khi ánh sáng trưởng thành và gắn kết
Trong Bí tích Thêm Sức và Hôn Phối, ánh sáng nến một lần nữa được thắp lên như một lời tuyên thệ: trưởng thành trong đức tin, và chung thủy trong tình yêu.
Ánh sáng ấy không chỉ là ánh sáng vật lý, mà là ánh sáng của lòng trung thành, của ân sủng bền lâu.
Khi tiễn biệt – Ánh sáng hy vọng cuối cùng
Ngay cả khi tiễn đưa một người thân yêu về Nhà Cha, nến vẫn cháy.
Trong Thánh lễ an táng, những ngọn nến vây quanh linh cữu như những ngọn đèn canh thức.
Chúng thì thầm rằng: “Ánh sáng vĩnh cửu xin chiếu soi trên linh hồn người tín hữu này.”
Thắp nến – Một cử chỉ nhỏ cho một tình yêu lớn
Trong đời sống thường nhật, việc thắp một ngọn nến trước tượng Chúa, Đức Mẹ, hay Thánh quan thầy, là cách chúng ta thổ lộ với Thiên Chúa những tâm tình sâu kín nhất.
Khi thắp nến, chúng ta:
- Gửi gắm lời nguyện cầu: Dù không thể ở lại lâu bên Nhà Tạm, ánh sáng nến thay ta tiếp tục cầu nguyện.
- Bày tỏ lòng tôn kính: Một cử chỉ nhỏ, nhưng chứa đựng sự yêu mến, lòng biết ơn sâu xa.
- Duy trì ngọn lửa hy vọng: Trong những ngày tối tăm nhất, ngọn nến vẫn cháy. Và niềm hy vọng cũng vậy – nhỏ bé, nhưng bất khuất.
Thánh Augustinô từng nhắn nhủ:
“Đừng chỉ để ánh sáng bên ngoài được thắp lên; hãy để tâm hồn bạn cũng bừng sáng trong tình yêu.”
Ngọn nến – Người thầy âm thầm
Nếu ta biết lắng nghe, ngọn nến sẽ dạy ta nhiều bài học quý giá:
- Hy sinh: Ngọn nến cháy sáng bằng cách tiêu hao chính mình – bài học sâu sắc về tình yêu hiến dâng.
- Khiêm nhường: Không ồn ào, không phô trương, nhưng âm thầm tỏa sáng – như đời sống đức tin chân chính.
- Bền bỉ: Dẫu gió thổi hay bóng tối bao phủ, ngọn nến vẫn cố gắng cháy – như lòng trung thành giữa những thử thách.
Ánh sáng của ngọn nến mời gọi mỗi chúng ta sống trọn lời Chúa:
“Chính anh em là ánh sáng cho trần gian” (Mt 5,14).
Xin giữ cho ngọn lửa ấy luôn cháy
Ánh sáng nến sẽ tàn, nhưng ánh sáng đức tin thì không.
Nếu ta biết nuôi dưỡng đức tin bằng Lời Chúa, Bí tích, và đời sống yêu thương, ánh sáng đó sẽ không bao giờ tắt.
Hôm nay, khi thắp một ngọn nến, xin cho mỗi chúng ta:
- Đón nhận Ánh Sáng Đức Kitô cách sâu thẳm.
- Sống và chiếu tỏa ánh sáng ấy trong đời thường.
- Trở nên ngọn đèn nhỏ bé, nhưng đủ để soi sáng lối về cho chính mình và cho người khác.
Lời nguyện:
“Lạy Chúa Giêsu, ngọn lửa Tình Yêu vĩnh cửu, xin hãy đốt cháy lòng con bằng Ánh sáng của Ngài.
Xin cho con biết chiếu sáng bằng đời sống yêu thương và hy sinh, để những ai gặp con cũng nhận ra Ánh sáng Chúa. Amen.”
Câu hỏi suy tư:
- Ánh sáng nến đã gợi cho tôi những tâm tình nào trong những lần tham dự Thánh lễ?
- Tôi có đang nuôi dưỡng ngọn lửa đức tin trong đời sống mỗi ngày?
- Làm thế nào để tôi cũng trở nên ánh sáng nhỏ bé cho gia đình, bạn bè, và những người lầm lạc?
- Khi đức tin tôi bị thử thách, tôi tìm về Ánh Sáng nào để được thêm sức mạnh?
- Tôi có nhớ rằng, mỗi ngọn nến tôi thắp là một lời tỏ bày tình yêu dành cho Thiên Chúa không?
