MỤC LỤC BÀI VIẾT
| Lớp văn hóa | STT | Tên thần/nhóm thần | Nghi thức đặc trưng | Khu vực thờ chính |
Việt cổ |
1 | Lạc Long Quân & Âu Cơ | Tế lễ nhân dịp giỗ tổ | Tuyên Quang, Vĩnh Phúc, Phú ThọBan thờ Âu Cơ trong một số đền thờ Mẫu hoặc Đạo giáo |
| 2 | Tản Viên Sơn Thánh + Cao Sơn Đại Vương + Qúy Minh Đại Vương | Diễn xướng và rước trong các dịp lễ hội liên quan | Khu vực núi Ba Vì, Thanh Sơn (Phú Thọ), miền núi phía Đông Bắc, Thanh Hóa & Nghệ An | |
| 3 | Bà chúa Kho | Cúng tế cầu tài lộcNhập đồng | Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang | |
| 4 | Phù Đổng Thiên Vương | Diễn xướng và rước trong các dịp lễ hội liên quan | Sóc Sơn (Hà Nội), Bắc Giang | |
| 5 | Thánh Tam Giang (Trương Hống & Trương Hát) | Diễn xướng và rước trong các dịp lễ hội liên quan | Bắc Ninh | |
| 6 | Các thần & vong hồn trong đạo Mẫu | Nhập đồng | Đồng bằng & Trung du thuộc Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ (Đặc biệt ở Thanh Hóa, Nam Định, Hòa Bình, Tuyên Quang, Vĩnh Phúc) | |
| 7 | Thần Đồng Cổ | Hội thề mang nhiều màu sắc Nho giáo | Thụy Khuê (Hà Nội), Yên Đinh (Thanh Hóa) | |
| 8 | Chử Đồng Tử | Đã được Phật giáo hóa & Đạo giáo hóa | Hưng Yên | |
| 9 | Thần Xương Cuồng (mộc tinh hoặc thần hổ) | Hiến tế người | Đã bị loại bỏ từ 1800Chỉ còn lưu trong truyền thuyết, lối nói | |
| 10 | Thần rắn (Ông Cụt, thủy thần…) | Cúng tế xin tài lộc | Khắp cả nước | |
| 11 | Các thần cây | Cúng tế xin tài lộc hoặc tránh bị phạt | Khắp cả nước | |
Nho giáo |
1 | Khổng Tử, Chu Công, Chu Văn An, Nguyễn Trãi… & nhiều vị Nho thần người Việt khác | Tế lễ tầm cỡ quốc giaCầu xin đỗ đạt | Văn Miếu, Văn Từ, Văn Chỉ |
| 2 | Nam Giao Học Tổ Sĩ Nhiếp | Tế lễ tầm cỡ quốc gia (thời phong kiến)Đến nay chỉ còn lễ dâng hương tại đền | Thuận Thành (Bắc Ninh) | |
| 3 | Xã Thần (đất) & Tắc Thần (nông) | Tế lễ tầm cỡ quốc gia (thời phong kiến)Đến nay chỉ còn lễ dâng hương | Đàn Xã Tắc tại kinh đô của các triều đại cũ | |
| 4 | Thờ Hoàng Thiên | Tế lễ tầm cỡ quốc gia (thời phong kiến)Đến nay chỉ còn lễ dâng hương | Đàn Xã Tắc tại kinh đô của các triều đại cũ | |
| 5 | Hoàng tộc của các triều đai phong kiến Việt nam | Dâng hương | Các lăng miếu ở miền Bắc và miền Trung | |
| 6 | Các danh tướng của triều đình phong kiến Việt Nam | Lễ rước & diễn xướng | Khắp cả nước | |
Bà La Môn giáo được Việt hóa |
1 | Man Nương & Tứ pháp | Nghi lễ rước tượng cầu xin mùa màng bội thu | Bắc Ninh, Thường Tín (Hà Tây), Hưng Yên |
| 2 | Đế Thích (được Hán hóa thành vị vua cờ, sau đó là Đạo giáo hóa) | Ngoài nghi lễ rước thì còn có các hội chơi cờ người, hoặc thi cờ | Đồng bằng Bắc Bộ | |
Đạo giáo |
1 | Chân Võ Tinh Quân hoặc Huyền Thiên Trấn Võ | Thờ cúng theo nghi thức Đạo giáo | Khu vực phía Bắc thành Thăng Long xưa, Bắc Ninh |
| 2 | Tam Thanh | Thờ cúng theo nghi thức Đạo giáo | Trung du và đồng bằng Bắc Bộ | |
| 3 | Ngọc Hoàng | Thờ cúng theo nghi thức Đạo giáoĐược tích hợp với tín ngưỡng thờ vua Trời của người Mường – Thái.
Được thờ trong một số đền thờ của đạo Mẫu |
Khu vực người Tàu ở Hội An, Huế & Sài GònCác đền thờ đạo Mẫu ở miền Bắc | |
| 4 | Cửu Thiên Huyền Nữ | Được đồng nhất với Mẫu Cửu Trùng Thiên trong đạo Mẫu, nhưng không giáng đồng | Thờ trong các ban thờ Mẫu Cửu Trùng Thiên trong đạo Mẫu | |
| 5 | Các đạo sĩ như Yên Kỳ Sinh, ông Tu Nưa, Cao Biền… | Đặt ban thờ trong các địa điểm thiêng | Được thờ tại nơi họ tu hành | |
| 6 | Thần chính khí của các vùng như Long Đỗ, sông Tô Lịch, Hà bá sông Hồng… | Lễ rước | Đặt ở vị trí phong thủy đẹp của địa phương | |
| 7 | Thần Tài, Táo quân, Thổ công | Thờ cúng để cầu xin tài lộc, no ấmViệc thờ Táo quân được tích hợp với tục thờ ông đầu rau của người Mường | Ban thờ ở góc nhà hoặc trong các miếu | |
| 8 | Thần giữ của (liên quan đến hiến tế trinh nữ ở các mộ chôn nhiều minh khí), đã được chuyển thành thờ các cô. | Thờ cúng để cầu xin tài lộc hoặc vì sợ bị phạt | Miếu | |
| 9 | Thần Nông | Cúng tế cầu mùa màng (đến nay chỉ thắp hương) | Ban thờ nhỏ, miếu nhỏ trong một số đền | |
Phật giáo |
1 | Quán Thế Âm Bồ Tát (dưới nhiều cách thức tạo hình) | Cúng tế để cầu xin cứu độ | Có trong tất cả các chùa Phật giáo |
| 2 | Tam Thế Phật | Cúng tế để cầu xin cứu độ | Có trong tất cả các chùa Phật giáo | |
| 3 | Địa Tạng Vương | Cầu siêu cho các vong hồn | Đặc biệt có vai trò quan trọng trong các chùa địa phương hoặc các nơi gần nghĩa địa, nhiều người chết oan | |
| 4 | Thập Điện Diêm Vương (đã được Đạo giáo hóa) | Cúng tế để cầu xin cứu độ | Có trong hầu hết các chùa | |
| 5 | Tam Tổ Trúc Lâm | Cúng tế để cầu xin cứu độ và tưởng nhớ | Có trong các chùa theo Thiền tông hoặc các Thiền viện Phật giáo | |
| 6 | Bát Bộ Kim Cương (hộ pháp) | Thắp hương để vào chùa | Có trong tất cả các chùa Phật giáo | |
| 7 | Đức Chúa Ông (vị thần giàu có hộ pháp).Nguyên bản là Cấp Cô Độc, sau đó được đồng nhất với những người có công bỏ tiền xây chùa. | Cúng tế xin phò trợ về tài chính | Có trong tất cả các chùa Phật giáo | |
| 8 | Từ Đạo Hạnh & Nguyễn Minh Không | Cúng tế & tưởng nhớ | Sài Sơn & đền Lý Quốc Sư (Hà Nội), Ninh Bình | |
| 9 | Di Lặc (tạo hình Bố Đại hòa thượng), Tế Công | Cúng tế & cầu xin tài lộc | Có trong nhiều chùaTrang trí tại nhiều gia đình để xin tài lộc | |
Các nhân thần người Việt hoặc có công với người Việt |
1 | Hai Bà Trưng & các tướng trong cuộc khởi nghĩa | Lễ rước & diễn xướngNhập đồng (trong một số trường hợp) | Trung du và đồng bằng Bắc bộ |
| 2 | Lữ Gia | Lễ rước | Hưng Yên, Nam Định | |
| 3 | An Dương Vương & Mị Châu | Lễ rước | Đông Anh, Ven biển Thanh Hóa, Nghệ An | |
| 4 | Tứ vị thánh nương (linh hồn chết oan) | Cúng tế để cầu xin tài lộcNhập đồng | Ven biển miền Bắc và Bắc Trung bộ | |
| 5 | Lý Phục Man & các tướng theo Lý Nam Đế, Triệu Quang Phục | Lễ rước & diễn xướng | Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên | |
| 6 | Linh Lang Đại Vương | Lễ rước | Hà Nội, Hải Phòng | |
| 7 | Đức thánh Trần & Ban Trần Triều | Cúng tế để cầu xin tài lộc, phù trợ, trừ tàNhập đồng | Bắc bộ, đặc biệt là khu vực ven biển như Quảng Ninh, Hải Phòng, Nam Định | |
| 8 | Đông Hải Đại Vương Đoàn Thượng | Cúng tế để tưởng nhớLễ rước | Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng | |
| 9 | Các vị tướng trấn thủ, khai phá các khu vực | Lễ rước & diễn xướng | Khắp cả nước | |
| 10 | Các tổ nghề | Cúng tế để tưởng nhớLễ rước | Khắp cả nước | |
Chăm pa & Chân Lạp |
1 | Mỵ Ê | Cúng tế và tưởng nhớ | Hà Nội, Hà Nam, |
| 2 | Thiên Y A Na hay gọi làThánh Mẫu Chúa Ngọc | Gắn liền với nghi lễ phồn thực của người ChămBan đầu là tượng khỏa thân | Nam Bộ và Nam Trung Bộ | |
| 3 | Bà chúa Xứ (thực ra là tượng nam thần Khmer) | Lễ vía bàNhập đồng | Đồng bằng sông Cửu Long | |
| 4 | Hậu Thổ phu nhân, đã được Đạo giáo hóa | Lễ rước & cúng tế cầu tài lộc | Hà Nội | |
| 5 | Bà Đen (Nguồn gốc không rõ ràng, có giả thuyết là từ tín ngưỡng thờ cặp bà đen – bà trắng của Khmer) | Lễ vía bà, rước tượng | Đồng bằng sông Cửu Long | |
| 6 | Cá Ông | Cúng tế cầu tài lộc, bình an khi đi biểnLễ rước | Ven biển miền Trung | |
Người Minh Hương lưu vong |
1 | Thiên Hậu nương nương | Cúng tế để cầu tài lộc, bình an | Các khu người Tàu ven biển Việt Nam |
| 2 | Quan Vũ | Cúng tế để cầu tài lộc và xin sự bảo vệ, trừ tà | Hà Nội, Hội An, Sài Gòn | |
| 3 | Ngọc Hoàng & Thiên đình Đạo giáo | Cúng tế | Hội An, Huế, Sài Gòn |
