Từ thuở ban đầu, Thiên Chúa đã khắc ghi trong lòng nhân loại một tiếng gọi thánh thiêng: hãy yêu mến Ngài hết lòng, hết linh hồn, hết sức lực. Trong Mười Điều Răn mà Thiên Chúa ban cho ông Môsê trên núi Sinai, lời răn thứ nhất đã vang lên như ánh sáng mở đường cho mọi mối tương quan thánh thiện giữa con người và Đấng Tạo Hóa. Đây không chỉ là một mệnh lệnh, mà còn là lời mời gọi sống trọn vẹn trong ân sủng, trong tình yêu thương bất tận của Thiên Chúa.
Bài viết này sẽ cùng bạn tìm hiểu sâu sắc ý nghĩa thiêng liêng của Lời răn thứ nhất, để từ đó nhận ra tầm quan trọng vô cùng trong hành trình đức tin và đời sống Kitô hữu: chỉ khi đặt Thiên Chúa làm trung tâm, đời ta mới thực sự tìm được tự do và hạnh phúc đích thực.
Lời răn thứ nhất: “Ta là Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi. Ngươi không được có thần nào khác đối nghịch với Ta”
Căn nguyên Kinh Thánh của Lời răn đầu tiên
Trong sách Xuất Hành 20,2-3, Thiên Chúa phán với dân Israel:
“Ta là Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, đã đưa ngươi ra khỏi đất Ai Cập, khỏi cảnh nô lệ. Ngươi không được có thần nào khác đối nghịch với Ta.”
Lời tuyên bố này mang một sức mạnh đặc biệt. Thiên Chúa không chỉ tự giới thiệu là Đấng Cứu Chuộc, mà còn xác lập ngay từ đầu một mối tương quan giao ước: Người là Thiên Chúa duy nhất, và dân Người phải trung thành tuyệt đối với Người.
Ý nghĩa nền tảng ở đây là: trước hết và trên hết, con người phải nhận biết Thiên Chúa chân thật, tôn thờ chỉ mình Ngài, yêu mến Ngài trên hết mọi sự.
Như Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã nhấn mạnh:
“Lời răn đầu tiên không chỉ là một lệnh truyền đạo đức, nhưng là mạc khải về bản chất thật sự của tự do: tự do chính là thuộc về Thiên Chúa.” (Trích bài giảng, Ngày Giới trẻ Thế giới 2005)
Tại sao Thiên Chúa yêu cầu sự độc quyền trong thờ phượng?
Thiên Chúa không cần sự thờ phượng để củng cố bản thân Ngài, vì Ngài đã viên mãn trọn vẹn. Nhưng Ngài đòi hỏi tình yêu độc nhất nơi ta, vì đó là con đường duy nhất cứu vớt linh hồn ta.
Thờ phượng bất cứ “thần” nào khác — dù là quyền lực, tiền bạc, danh vọng hay bản ngã — đều là trượt xa khỏi sự sống thật. Thánh Augustinô đã từng thốt lên:
“Lạy Chúa, tâm hồn con không yên nghỉ cho đến khi được nghỉ yên trong Chúa.”
Chỉ khi yêu mến Thiên Chúa hết lòng, ta mới thực sự tự do, bởi ta được gắn bó với Nguồn Sống duy nhất.
Ý nghĩa cụ thể đối với đời sống Kitô hữu hôm nay
Trong xã hội hiện đại, “các thần khác” không còn là những tượng gỗ, tượng đá thô sơ, nhưng lại ngụy trang dưới những hình thức tinh vi như:
- Chủ nghĩa vật chất, tôn thờ của cải.
- Chủ nghĩa cá nhân cực đoan, tôn thờ bản ngã.
- Sự lệ thuộc mù quáng vào quyền lực, khoa học, công nghệ.
Giáo lý Hội Thánh Công giáo (số 2084) khẳng định:
“Lòng tin vào Thiên Chúa không thể phân chia. Phải tin tưởng và thờ phượng một mình Thiên Chúa.”
Vì thế, mỗi Kitô hữu được mời gọi mỗi ngày xét mình: tôi có đang đặt Thiên Chúa trên hết mọi sự không? Hay tôi đang để những thần tượng vô hình nào chiếm chỗ Thiên Chúa trong lòng mình?
Mời gọi suy tư và sống Lời răn đầu tiên
Hãy tự hỏi:
- Điều gì đang chiếm trọn trái tim tôi: Thiên Chúa, hay một điều gì khác?
- Tôi có sẵn sàng từ bỏ những thói quen khiến mình xa cách Chúa không?
Mỗi ngày, hãy bắt đầu bằng một lời cầu nguyện đơn sơ:
“Lạy Chúa, xin giúp con chỉ yêu mến và phụng sự Chúa trên hết mọi sự.”
Bằng việc sống trung thành với Lời răn thứ nhất, ta từng bước xây dựng một đời sống thánh thiện, tìm được bình an đích thực trong tâm hồn.
“Không được có thần nào khác đối nghịch với Ta”: Hành trình từ bỏ thần tượng nội tâm
Thần tượng ngày nay: Những ngẫu tượng vô hình
Có lẽ ta nghĩ mình không thờ thần tượng, vì không quỳ trước pho tượng nào cả. Nhưng thần tượng ngày nay rất khéo ẩn mình:
- Tham vọng quyền lực có thể biến thành thần tượng.
- Sự lệ thuộc vào thành công, tiếng khen, địa vị cũng có thể là thần tượng.
- Thậm chí chính cái tôi, lòng tự ái, sự tự mãn bản thân cũng là những thần tượng nguy hiểm.
Thánh Phaolô đã cảnh báo:
“Tham lam là một thứ thờ thần tượng.” (Cl 3,5)
Điều này mời gọi chúng ta thành thật nhìn vào lòng mình: đâu là những ngẫu tượng tôi đang bám víu mà không nhận ra?
Từ bỏ thần tượng: Một hành trình giải phóng
Bỏ thần tượng không phải là chuyện ngày một ngày hai. Đó là hành trình hoán cải liên lỉ:
- Nhận diện: ý thức được những gì đang chiếm chỗ Thiên Chúa trong lòng mình.
- Ăn năn: xin ơn tha thứ mỗi lần để lòng mình ngả theo những thứ phụ thuộc.
- Tin tưởng: học cách phó thác vào tình yêu và sự chăm sóc của Thiên Chúa.
Đức Thánh Cha Phanxicô trong một bài giảng đã nhấn mạnh:
“Chúng ta cần thanh tẩy linh hồn mình khỏi những thần tượng ẩn giấu. Chúng cướp đi tự do và hủy hoại tình yêu đích thực.”
Sống “Chỉ thờ phượng Thiên Chúa” trong thực tế hằng ngày
Để thực hành lòng trung thành với Thiên Chúa mỗi ngày:
- Dành thời gian cầu nguyện chân thành, nhất là buổi sáng và tối.
- Học sống đơn giản, biết ơn thay vì tìm kiếm không ngừng.
- Đặt Chúa lên hàng đầu khi đưa ra các quyết định, dù là lớn hay nhỏ.
Bằng những bước đơn sơ ấy, ta dần dần để Chúa thực sự là “Thiên Chúa duy nhất” trong đời mình.
Xin đón nhận Ơn trung thành với Thiên Chúa
Tóm tắt chân lý đã khai triển
Lời răn thứ nhất trong Mười Điều Răn chính là lời mời gọi tuyệt đối: Hãy yêu mến và thờ phượng chỉ mình Thiên Chúa. Đây không chỉ là nền tảng của lề luật, mà còn là con đường đưa ta đến tự do và sự sống đời đời.
Mời gọi sống đạo sâu sắc hơn
Trong thế giới đầy biến động và mê hoặc hôm nay, chỉ khi kiên trung gắn bó với Thiên Chúa, ta mới không lạc lối. Mỗi người Kitô hữu được mời gọi:
- Khám phá mỗi ngày vẻ đẹp của việc thuộc trọn về Thiên Chúa.
- Từ bỏ những thần tượng thế gian đang len lỏi vào tâm hồn mình.
- Sống niềm tin không phân chia, lòng yêu mến không chia sẻ.
Lời cầu nguyện kết thúc
“Lạy Chúa là Thiên Chúa duy nhất, xin dạy con biết yêu mến Chúa trên hết mọi sự.
Xin cho con lòng trung tín, không để bất cứ điều gì tách con ra khỏi Chúa.
Xin Chúa làm chủ tâm hồn con, để con luôn bước đi trong ánh sáng và bình an của Ngài. Amen.”
