Hãy cùng Vanhoatamlinh.com tìm hiểu về phong tục của người Khmer qua bài viết này.
Ðặc điểm kinh tế của dân tộc Khmer
Người Khmer đã biết thâm canh lúa nước từ lâu đời. Ðồng bào biết chọn giống lúa, biết làm thủy lợi và lợi dụng thủy triều để thau chua, xổ phèn cải tạo đất, có địa phương trồng nhiều dưa hấu. Ðồng bào cũng phát triển kinh tế toàn diện như chăn nuôi trâu bò để cày kéo, nuôi lợn, gà, vịt đàn, thả cá và phát triển các nghề thủ công như dệt, gốm, làm đường từ cây thốt nốt.
Văn hóa của dân tộc Khmer
Từ lâu và hiện nay, chùa Khmer là tụ điểm sinh hoạt văn hóa – xã hội của đồng bào. Trong mỗi chùa có nhiều sư (gọi là các ông lục) và do sư cả đứng đầu. Thanh niên người Khmer trước khi trưởng thành thường đến chùa tu học để trau dồi đức hạnh và kiến thức. vào thời điểm hiện tại ở Nam Bộ có trên 400 chùa Khmer. Nhà chùa thường dạy kinh nghiệm sản xuất, dạy chữ Khmer.
Ðồng bào Khmer có tiếng nói và chữ viết riêng, nhưng cùng chung một nền văn hóa, một lịch sử bảo vệ và xây dựng tổ quốc đất nước ta. Ðồng bào Khmer sống xen kẽ với đồng bào Kinh, Hoa trong các phum, sóc, ấp.
Ðồng bào Khmer Nam Bộ có nhiều phong tục tập quán và có nền văn hóa nghệ thuật rất độc đáo. Những chùa lớn thường có đội trống, kèn, đàn, có đội ghe ngo… Hàng năm người Khmer có nhiều ngày hội, ngày tết dân tộc.
Ðồng bào Khmer có các ngày lễ lớn là Chôn Chơ nam thơ mây (năm mới), lễ Phật đản, lễ Ðôn ta (xá tội vong nhân), Oóc bom boóc (cúng trăng).
Kiến trúc nhà cửa của người Khmer
Người Khơ me vốn ở nhà sàn, tuy nhiên nay nhà sàn chỉ còn lại gần như không có ở dọc biên giới Việt – Campuchia và một vài nhỏ trong các chùa phật giáo Khmer là nơi hội họp sư sãi và tín đồ… Cách bố trí trên mặt bằng sinh hoạt của nhà Khmer khá đơn giản
Nay số đông người Khơ me ở nhà đất. Bộ khung nhà đất được làm khá chắc chắn. Nhiều nơi thực hiện theo kiểu vì kèo của nhà Việt cùng địa phương. Trong nhà được bài trí như sau: Nhà chia làm hai phần theo chiều ngang, một phần làm nơi ở, một phần dành cho bếp núc.
Phần dành để ở lại chia thành hai ý theo chiều dọc: phần phía trước, ở giữa kê bàn ghế tiếp khách, bên cạnh thường có tủ kính đựng những chiếc gối thêu vừa để trang trí vừa tiện dùng có khách. Sau bộ bàn ghế tiếp khách là bàn thờ Phật. Nữa sau, bên phải là buồng của vợ chồng chủ nhà. Về bên trái là phòng con gái.
Trang phục văn hóa của người Khmer
Trang phục cổ truyền có cá tính ở lối mặc váy và phong cách trang phục gắn với tín giáo đạo Phật.
Trang phục nam
Hàng ngày nam giới trung niên và người già thường mặc bộ bà ba đen, quấn khăn rằn trên đầu. Trong dịp lễ, tết họ mặc áo bà ba trắng, quần đen (hoặc áo đen, quàng khăn quàng trắng chéo ngang hông vắt lên vai trái. Trong đám cưới chú rể thường mặt bộ “xà rông” (hôl) và áo ngắn bỏ ngoài màu đỏ.
Ðây là loại áo xẻ ngực, cổ đứng cài cúc, quàng khăn trắng vắt qua vai trái và đeo thêm ‘con dao cưới’ (kầm pách) với ý nghĩa bảo vệ cô dâu. Thanh niên hiện nay khi ở nhà thường không mặc áo và quấn chiếc ‘xà rông’ kẻ sọc.
Trang phục nữ
Cách đây ba, bốn mươi năm phụ nữ Khmer Nam Bộ thường mặc ‘xăm pốt’ (váy). Ðó là loại váy bằng tơ tằm, hình ống (kín). Chiếc váy nổi bật nhất là loại xăm pốt chân khen, một loại váy hở, quấn quanh thân nhưng khác nhiều tộc người khác cũng có loại váy này là cách mang váy vào thân.
Ðó là cách mang luồn giữa hai chân từ sau ra trước, rồi kéo lên dắt cạnh hông tạo thành như chiếc quần ngắn và rộng. Nếu cách tạo hình váy và một vài mô tip hoa văn trên váy có thể có sự tiếp xúc với các tộc người khác thì cách mặc váy
Phong tục tập quán của người Khmer
Khi nhắc đến những nét đặc trưng và ấn tượng nhất của văn hóa Khmer thì không thể nào bỏ qua được những phong tục tập quán với những nét độc đáo và khác biệt.
Trong cuộc sống sinh hoạt thường ngày, thức ăn chính của người Khmer thường là cơm tẻ hoặc là cơm nếp. Mắm là loại thức ăn được ưa chuộng và gia vị được sử dụng nhiều là vị chua từ quả me và vị cay từ hạt tiêu, tỏi, sả, ớt, cà ri.
Những ngôi nhà truyền thống được người dân Khmer xây dựng theo thiết kế nhà sàn. ngoài ra, hôn nhân thường do cha mẹ sắp xếp, có sự thỏa thuận của con cái và cưới xin sẽ tải qua 3 bước là làm mối, dạm hỏi, lễ cưới được tổ chức ở bên nhà gái. Trong các lễ tang sẽ có tục hỏa thiêu, sau khi thiêu tro được giữ trong tháp “Pì chét đẩy”, xây cạnh ngôi chính điện trong chùa.
Ẩm thực của dân tộc Khmer
Ẩm thực từ lâu đã được xem là một yếu tố quan trọng góp một phần tạo nên sự nhiều loại chi bản sắc văn hóa Khmer. Ẩm thực không chỉ là một niềm tự hào của những người dân mà nó còn giúp gắn kết mọi người trên quốc gia lại với nhau, tạo nên sự tinh hoa và đặc sắc cho nền ẩm thực đất nước ta.
Đặc trưng thú vị của ẩm thực Khmer là đậm vị chua, cay, mặn và mang đậm đà hương vị sông nước. Điểm quanh một vòng những món ăn thuộc được người dân Khmer chế biến bạn có thể được trải nghiệm sự lạ lẫm, khác biệt nhưng cũng rất đối thú vị đấy.
Cũng giống như dân tộc Kinh, người Khmer cũng có những món ăn được chế biến từ gạo nếp như xôi, chè, bánh tét, bánh ú. O Khmer đó chính là món bún nước lèo đậm đà hương vị mắm prohok ăn kèm với những loại rau và gia vị đặc trưng của dân tộc Khmer.
Dân tộc Khmer là một trong những dân tộc có những nét độc đáo, đa dạng trong văn hóa cũng như trong ẩm thực. Bên cạnh đấy, văn hóa Khmer còn được đánh giá là có sự mộc mạc, giản dị và gần gũi với mọi người. hy vọng qua những thông tin được mang lại trên bạn sẽ hiểu biết thêm về dân tộc Khmer nhé.
Này có thể xem là đặc trưng độc đáo của Khơ Me Nam Bộ. Họ thường mặc váy trong những ngày lễ lớn, mỗi ngày mặc một màu khác nhau trong suốt tuần lễ đấy. Ðó là loại xăm pốt pha muông.
Những nét văn hóa của người Khmer Nam Bộ
Phật giáo Theravada văn hóa của người Khmer
Phật giáo Theravada (Phật giáo Nguyên thủy) và tộc người Khmer đã trở thành một khối bền chặt, không thể tách rời. Trong chừng mực cụ thể, đấy còn là niềm tin, là toàn cầu quan, là nhân sinh quan của cộng đồng Khmer. Những tinh hoa của Phật giáo Theravada được người Khmer xem là những giá trị cần phải vươn tới.
Từ xa xưa, Phật giáo Theravada của người Khmer ở Đồng bằng sông Cửu Long có hệ thống tổ chức thống nhất để thực hiện giáo quyền và giáo luật.
Theo truyền thống, con trai người dân tộc Khmer lớn lên là phải đi tu một thời mới tròn đạo nghĩa.
Ngày xưa, nếu người con trai nào không qua giai đoạn tu trong chùa thì bị xã hội và gia đình cho là bất hiếu và lớn lên rất khó lấy vợ. Bởi vì người con gái Khmer đến tuổi lấy chồng, thường chọn những chàng trai đã qua tu luyện trong chùa, đã hoàn tục. Theo họ, đó là người đã hoàn thành nghĩa vụ và học được cách làm người, nhất là biết chữ nghĩa, được mọi người trọng vọng
Tết của người Khmer Nam Bộ
Ở người Khmer Nam bộ hàng năm đều tổ chức ngày tết cổ truyền của mình mà người khmer gọi là “Bon-Chôl-chnăm-thmây”. Người Khmer tổ chức lễ vào năm mới nhằm bày tỏ lòng biết ơn của mình đối với tổ tiên, những người có công trong cộng đồng; là dịp để mọi người sắm lễ vật dâng cúng chư thần, những người đã khuất, là bước đà để báo hiếu đến bậc sinh thành… Qua đấy cầu mong những điều tốt đẹp nhất đến với cuộc sống.
Tết được diễn ra vào giữa tháng 4 dương lịch (tháng 3 âm lịch), không cố định ngày, hàng năm đều do các nhà thiên văn bói toán ấn định, tính theo vòng quay trái đất quanh mặt trời trong một năm sẽ định ra được ngày, giờ cụ thể trong năm đấy.
