Tết của người Hoa ở Sài gòn

Hãy cùng Vanhoatamlinh.com đi tìm hiểu qua bài viết này.

Những ngày trước Tết

Bước sang tháng Chạp, người Hoa chọn ngày tốt để quét dọn dẹp nhà cửa, làm lễ tạ thần. Đó là lễ đáp tạ Trời, Phật, Ông Bà đã cho gia đình một năm bình an. Cúng xong, người ta mang vật cúng chia cho họ hàng, người quen, gọi là chút quà thơm thảo. Nhà này mang vật cúng cho nhà kia. Đến khi nhà kia cúng sẽ mang cho lại nhà này. Đây cũng là cách làm cho tình thân thêm gắn bó.

Sau đó là lễ đưa ông Táo. Khác với người Việt cúng đưa ông Táo vào tối ngày 23 tháng Chạp, người Hoa thường tiễn ông Táo về Trời vào sáng hôm sau, ngày 24 tháng Chạp. Vật cúng ông Táo thường có các món ngọt như thèo lèo và quýt. Trong tiếng Hoa, “quýt” đồng âm với “cát” (cát tường = may mắn). Người ta hy vọng ông Táo sẽ tâu những lời tốt lành, mang lại may mắn cho gia đình.

Ngày ba mươi Tết

Trong nhà người Hoa thường dán câu đối liễn. Đến ngày 30 Tết, người ta thay câu đối liễn mới, giấy đỏ chữ vàng, nội dung thường mang thông điệp tốt lành như Xuất nhập bình an, Kim ngọc mãn đường, Tân xuân đại cát… Với những gia đình làm ăn buôn bán tại nhà, nội dung câu đối liễn thường là Nhất bổn vạn lợi, Khai trương hồng phát, Sinh ý hưng long… Ngoài ra, người ta còn dán chữ “Xuân” và “Phúc” ngược trên cửa, chữ “ngược” tiếng Hoa đọc là “đáo”, nghĩa là Xuân đến, Phúc đến.

Chiều 30 Tết, trẻ con được tắm rửa sạch sẽ, thay bộ quần áo mới màu đỏ – màu may mắn theo quan niệm của người Hoa – rồi đi chúc tết ông bà, cha mẹ và nhận tiền lì xì.

Giao thừa cũng là ngày đoàn tụ gia đình. Tối giao thừa, các thành viên trong gia đình sẽ quây quần bên nhau ăn bữa cơm đoàn viên thịnh soạn. Mọi người đón giao thừa vào lúc 12 giờ đêm. Người Việt có mâm ngũ quả “cầu, sung, dừa, đủ, xoài” thì người Hoa có quýt, bánh bao, bánh Tổ. Tiếng Hoa gọi bánh bao là “Phát bao”, bánh Tổ là “Niên cao”… Tựu trung đều mang ý nghĩa là sự ước mong cho năm mới, gia chủ được may mắn, phát tài, năm mới sẽ tốt hơn năm trước… Cũng như món bánh chưng, bánh tét của người Việt, bánh tổ và bánh củ cải là hai món ăn gần như không thể thiếu trong ngày tết của người Hoa gốc Triều Châu sinh sống tại Việt Nam. Bánh Tổ -món bánh này được làm bằng bột nếp trộn với đường đã nấu loãng, sau đó đổ vào khuôn hình tròn đem hấp. Bánh củ cải là loại bánh mặn, bánh này được làm từ củ cải trắng và một số nguyên liệu khác như bột gạo, tôm khô, thịt ba rọi, nấm đông cô và tỏi tây. Lượng củ cải trắng nhiều gấp đôi lượng bột gạo.

Người Quảng Đông cúng giao thừa còn có giò heo, cải xà lách xanh sống. Tên những thứ này khi đọc lên thường có ý nghĩa tốt lành. Heo đọc là “trư”, đồng âm với “châu” – ý là “châu long nhập thủy”, châu báu đầy nhà. Cải xà lách tiếng Quảng đọc là “Phát soi”, đồng âm với “Phát tài”…

Mùng Một Tết

Ngày mùng Một Tết được coi là ngày thờ cúng mời thánh thần và tổ tiên về ăn Tết. Nhiều người Hoa kiêng ăn thịt vì cho rằng điều đó sẽ đem lại cuộc sống trường thọ, hạnh phúc.

Sáng mùng Một Tết cũng là thời điểm gia đình tập trung đông đủ đón năm mới, vị cao niên trong nhà sẽ phát phong bao “lì xì” mừng tuổi cho con cháu và khách là nam thanh nữ tú, trẻ em đến chúc tết gia đình.

Mùng Hai Tết

Ngày mùng Hai Tết, các con rể đến thăm và mừng tuổi nhạc phụ, nhạc mẫu. Câu nói phổ biến nhất mà mọi người trong gia đình chúc tết nhau và chúc tết khách đến chơi trong dịp Nguyên đán là “Cung hỷ phát tài” và chủ nhà thường đãi khách bằng tiệc trà. Hoạt động chính trong ngày Mùng 2 Tết chủ yếu là phong tục “Khai Niên”: vào buổi sáng sớm của ngày này, nữ chủ nhân trong gia đình sẽ bắt tay chuẩn bị bữa cơm mở đầu năm mới với nhiều món ăn mang các ý nghĩa tốt đẹp như: gà, cá, bánh củ cải, rau xà lách, …

Mùng Ba Tết

Tương truyền Mùng 3 Tết là ngày “Xích Khẩu” (tranh luận, cãi nhau) nên vào ngày này thường sẽ không đi thăm viếng bạn bè mà chủ yếu chỉ ở nhà cúng tế tổ tiên là chính. Ngày này cũng là ngày chuột cử hành hôn lễ nên mọi người thường sẽ đi ngủ sớm để tránh làm phiền các chú chuột!!! Và cũng có tục lệ rải thóc, bánh, muối ở các góc tường để mời chuột ăn, ngụ ý trong năm mới sẽ có mùa màng bội thu. Tuy nhiên đây chỉ là phong tục mang màu sắc mê tín của người xưa, ngày nay mọi người đã không còn chú trọng những điều này nữa mà mùng 3 Tết vẫn là ngày đẹp trời để du xuân, thăm viếng bạn bè.

Mùng Bốn Tết

Mùng 4 Tết là ngày đón tiếp các vị thần linh về trần gian, theo truyền thuyết, tất cả các vị thần linh từ 24 tháng chạp đều về thiên đình chầu Ngọc hoàng, đến Mùng 4 mới bắt đầu trở về trần gian. Vì thế vào ngày này, các gia đình người Hoa thường chuẩn bị hương hoa, bánh trái để nghênh đón các vị thần bảo hộ cho gia đình.

Mùng Năm Tết

“Phá ngũ”, “Ngày thần tài” là tên gọi của Mùng 5 Tết. Gọi là “phá ngũ” vì đây là ngày có thể “phá” bỏ những kiêng kị của những ngày Tết, mọi người có thể tự do sinh hoạt, vui chơi mà không lo phạm vào những điều cấm kị của ngày Tết nữa. Mùng 5 Tết còn là ngày đón “Thần Tài”, theo truyền thuyết dân gian, hôm nay là ngày nghênh đón “Ngũ lộ tài thần” (tức thần tài của 5 phương hướng), mọi người tin rằng đón được Thần Tài thì trong năm mới sẽ được sung túc và phát tài.

Mùng Sáu Tết

Mùng 6 Tết được xem là ngày tiễn “Thần Nghèo”, đây là một tập tục cổ xưa, ngày nay đã không còn thịnh hành nữa; đây cũng là ngày chính thức kết thúc một dãy những ngày vui chơi của Tết, hôm nay là ngày bắt đầu dọn dẹp nhà cửa chuẩn bị cho một ngày làm việc đầu tiên của năm mới; và hôm nay cũng là ngày các cửa tiệm, cửa hàng khai trương bắt đầu buôn bán cho một năm mới. Theo truyền thuyết, mùng 6 cũng là ngày sinh nhật của NGỰA, tượng trưng cho “Mã Đáo Thành Công”, đây cũng là một trong những lý do được nhiều người chọn để khai trương buôn bán.