Ông Chín Thượng Ngàn

Ông Chín Thượng Ngàn là một trong thập vị Quan Hoàng thuộc miền nhạc phủ.

Thần tích Ông Chín Thượng Ngàn

Tương truyền, sinh thời ông Chín Thượng Ngàn là một lương y, thường chu du khắp miền rừng núi để hái thuốc, chữa bệnh cứu người. Những vùng ông đi qua, ai có bệnh nan y khó chữa và cầu tới ông thì được ông giúp đỡ cứu chữa khỏi mà không lấy một đồng tiền công nào, cũng không cần những người này ghi nhớ để trả ơn. Sau này khi ông mất, người dân những vùng này nhớ ơn tôn kính lập đền thờ phụng ông.

Hầu giá Ông Chín Thượng Ngàn

Trong tín ngưỡng Tứ Phủ, Ông Hoàng Chín Thượng Ngàn thuộc Nhạc phủ, có nhiệm vụ cai quản miền rừng núi. Ông Hoàng Chín thượng ngàn là người dân tộc trên miền núi. Ông làm nghề hái thuốc cứu người và sau này khi hiển thánh thì người miền Nam hay hầu ông hơn cả.

Khi về đồng, lúc dâng nhang ông Chín Thượng Ngàn người ta dùng bản chầu văn các chúa các chầu để tế lễ.

Ông Chín Thượng Ngàn mang gùi, vai quàng dây leo, cởi áo dài đen, xắn quần lên bẹn, lưng đóng khố, tay cầm khèn hoặc con rắn làm từ rễ cây.

Khi cung văn chuyển qua điệu Thượng Ngàn, ông khom mình thổi kèn theo nhạc, sau đó nhồi thuốc vào tẩu để hút và cho thuốc người khai bệnh.

Giá đồng ông Chín Thượng Ngàn thường diễn ra rất lâu, có khi suốt buổi cúng để cứu nhân độ thế.

Thờ phụng Ông Chín Thượng Ngàn

Ngày nay, ông Chín Thượng Ngàn thường được người dân các tỉnh miền Nam thờ phụng.

Bản văn Ông Chín Thượng Ngàn

Từ buôn làng đến bản trong

Có Ông Chín Thượng ngự đồng lên chơi

Hôm nay Ông Chín giáng trần

Mang còng đi đón biết bao thanh đồng

Đi đâu mà thấy thật đồng

Châu Pha rừng là đầy voi heo hùng

Cây um thùm cây hoa lá

Dậy người cô xô xuốt đời lô nhố

Ông Chín mang gùi mang khố

Khi vui rừng bít khi vui rừng hoa

Về đồng giáng phúc lưu ân

Lộc xa lộc gần Ông xẽ ban cho

Cầu gẫy còn đò hiến cạn còn sông

Ai lên Mạn Ngược Sông Hồng

Nghe trăng tiếng hát tay hồng thường du

Hát dậy đồi núi hoang du

Làng khăy làng khíp Phố Lu Bảo Hà

Đường mòn vắng bóng người qua

Y ơ y chợp Ỷ La Hổ Gầm

Kha mi kha lộc kha săm

Vắng nghe gió hú đêm rầm Sa Ba

Sa Ba thung lũng sương mờ

Cảnh vắng gió hú ví hú gió gào

Người Tày người Thổ người Dao

Gập ghềnh trên ngàn quán thấp đồi cao

Gọi gieo ào ào gío rơi

Gọi chim bay lượn giữa rời

Gọi cá dưới nước đua bơi vẫy vùng

Về đồng đếm bước thung dung

Rau xanh lắm mật hương hừng lúa ngô

Người Tày người Thổ lô lô

Đàn cung nức nảo bên bờ Trường Giang

Người Nùng người Thái người Chàm

Lú âm dìu dặt xa đưa tiếng còng

Người Mèo người Mán bên sông

Tiếng còng vang dậy rừng xâu

Buồng xa thấp thoáng đục mầu sương lam

Ông Chín vai mang gùi nặng

Vì đã quen rồi mưa nắng sơn khê

Rừng xanh sớm tối đi về

Sưa đồi trên mà nắng kề tóc mai

Liền tay gió bay tà áo

Mặc mưa bùn dong bão có xá chi

Xa xa thác đổ ầm ỳ

Sơn lâm hùng vĩ kém gì Thiên Thai

Đắm say điệu kèn cước bước

Êm đêm nhịp bước gieo ca

Dừng chân mén cay thông già

Nhìn nay trăm trăm bước qua lên đồi.