Khám thất
Lớp trong cùng, cao nhất là Khám thất (giường cầu, khám gian, khám thờ) đặt Khám (龕) hoặc ỷ (椅), Giá gương hoặc Thần chủ (神主)(một dạng bài vị). Khi có những dịp cúng lễ lớn như các dịp giỗ, tết người chủ lễ sẽ mở cửa khám hoặc mở nắp thần chủ, lễ xong sẽ lại đóng cửa khám và đạy thần chủ lại.
Thực án
Lớp thứ 2 thấp nhất là Thực án (giường hành, giường thờ, giường gian) trên thực án đặt Mâm xà để bày đồ cúng, cỗ cúng, 1 Khay đài gồm 3 cái đài nhỏ để đựng rượu cúng, hai bên có 2 cái Đài to hơn một bên đựng trầu cau và 1 bên đựng bát nước. Việc cúng tế dù to hay nhỏ nhưng cốt yếu phải có cơi trầu, bát nước và cút rượu mới thành lễ.
Hương án
Là lớp ngoài cùng, cao hơn Thực án, nhưng thấp hơn Khám thất. Trên hương án (án gian, bàn độc, ô xa,…) góc ngoài bày lư hương và đôi chân đèn, góc trong bày đôi ống cắm hương, bình hoa và mâm bồng để bày hoa quả lễ. Nhà phú quý có sắm thêm bộ tam sự, ngũ sự bằng đồng thì bày ra mép ngoài hương án. Ngăn giữa hương án và thực án là y môn (楣門) và tấm rèm bằng vải đỏ (màn điều, màn song khai).
Người xưa quan niệm con người gồm hồn và phách (魂魄) , khi người ta chết đi Hồn(魂) là thứ khí trong, nhẹ sẽ bay lên trên, Phách(魄) thì đục và nặng sẽ giáng xuống dưới, vì vậy khi cúng lễ sẽ đốt đèn, thắp hương để khói hương bay lên cùng lời khấn nguyện thỉnh mời linh hồn tiên tổ giáng xuống và rót rượu vào “sa mao” để thỉnh phách của tổ tiên thăng lên. Sau khi khấn vái, dâng lễ vật thì sẽ buông màn điều xuống để tổ tiên thụ hưởng lễ vật (do quỷ thần thuộc về âm, mà âm thì chuộng sự u linh nên muốn tổ tiên hâm hưởng lễ vật thì cần che kín lại, việc để thực án thấp hơn hương án cũng là vì lý do này) cũng tránh việc con cháu nhìn vào sẽ là bất kính. Hết 1 tuần hương vén màn lên, hạ cỗ xuống và dâng trà cuối cùng là hóa vàng để đưa tiễn tổ tiên.
Đối với nhà gỗ bước gian 2,3m lòng nhà 4m thì có thể tham khảo số đo sau:
– Tiền án (Hương án): Dài 1,34m, Rộng 0,61m, Cao 1,01m.
– Trung án (Thực án): Bàn thực: Dài 1,34m, Rộng 0,81m, Cao 0,61m
Mâm xà: Dài 0,69m, Rộng 0,50m, Cao 0,37m
– Hậu án (Ngự án): Dài theo gian, Rộng theo tường và cột quân có sẵn khoảng 0,61-0,69m, Cao 1,17m
