Đền kiêng không cho phép phụ nữ có thai vào đây.
Làng Mễ Trì thờ ông Hoàng Ba
Tên làng được gọi là Mễ Trì vì xưa kia, ở cánh đồng của làng có một cái hồ, nhân dân địa phương gọi là đầm, rộng tới 40 mẫu, nên gọi là đồng Đầm. Đầm này có ruộng bậc thang, xung quanh cấy gạo tám soan, chỗ sâu trồng sen để lấy hoa và hương. Gạo tám soan Mễ Trì là đặc sản nổi tiếng ở miền Bắc, xưa từng là sản vật để tiến vua, đã đi vào ca dao: “Cốm Vòng, gạo tám Mễ Trì/ Tương Bần, húng Láng, còn gì ngon hơn”.
Đầm nước này hình thoi, theo hướng Bắc Nam. Theo Địa chí vùng ven Thăng Long của Đỗ Thỉnh, ngay sát bờ đầm phía Bắc có một cái lăng (lộ thiên) tương truyền thờ ông Cụt, con thủy thần ở đầm, hiện lên là một cậu học trò làm con nuôi một bà người làng. Một hôm, bà về nhà thấy cậu con trai đã biến thành một con rắn. Bà mẹ sợ quá chết ngất đi rồi tắt thở, cậu con vì có hiếu với mẹ nuôi, mới nấn ná ở lại nên bị đánh cụt đuôi, rắn bò xuống đầm. Về sau, dân làng lập lăng thờ và có một bệ thờ bà mẹ. Hiện nay cũng chưa có nhiều tư liệu về địa danh này, hatvan.vn sẽ sớm tìm thêm tư liệu khảo cứu và chia sẻ.
Sự tích Ông Hoàng Ba – Đức Thánh Đầm
Đền Thánh Đầm được cho là một ngôi đền linh thiêng do gắn liền với huyền tích về sự tích ông Hoàng Ba, được cho là thần rắn – con Vua Thủy Tề đi lạc tới vùng này. Với một câu chuyện kể rằng:” Ở trong vùng với cặp vợ chồng già nghèo không với con. Hằng ngày cụ ông đi kéo vó mưu sinh. Một ngày, cụ kéo vó lên được một quả trứng lạ thường, màu sắc long lanh đẹp mắt. không nỡ ăn nó, cụ liền để xuống một chiếc chum sau nhà.
Mấy mươi ngày sau, quả trứng nở ra một con rắn màu trắng. Ông lão nửa mừng nửa sợ, không nói với người nào và hằng ngày cho rắn ăn, thương con rắn như con mình. Con rắn trắng to nhanh như thổi. Một đêm, trời bỗng nổi mưa to gió to, rắn quẫy đạp hiện thành thần rắn khổng lồ, chạy ra chỗ đầm cũ lặn mất. Những ngày sau đó, ông lão vô cùng rầu rĩ, đi đựng lưới nhưng chẳng được con cá nào. Một hôm, nhớ tới con rắn trắng, ông lão khấn vái, mong rắn con phù hộ ta đánh được nhiều cá. Khấn vái xong, ông lão tự nhiên thả lưới ở đâu cũng trúng cá to .
Từ đó trở đi, ông lão khấn vái tương tự đều đánh được nhiều cá to. Những người đồng hành ông lão tới đánh cá ở đầm thả lưới được rất ít cá, chỉ mình ông được nhiều mà lại toàn là cá to. Mọi người lấy làm lạ, hỏi thì ông lão ngay thật kể lại chuyện. Thế là dân làng bắt chước lời khấn vái của ông lão, đánh được nhiều cá to. Những người đánh cá trong làng sau đó đã tiêu dùng đất, gỗ xây thành một chiếc bệ cạnh bờ đầm để thờ cúng. Về sau dân làng mới biết, con rắn trắng đấy là con thứ ba của vua Thủy Tề, do đó người dân gọi là cụ Hoàng Ba hay Đức Thánh Đầm và lập bệ thờ cúng vái thần rắn ở mỏm đất cạnh đầm, cứ đi đánh bắt cá cá là tới đây cầu may mắn .
Sau đó chẳng bao lâu, vùng đất này liên tục bị hạn hán thất bát, dân chúng lầm than. Những cố lão quyết định hành động ra bệ thờ cụ Ba Hoàng thỉnh cầu làm lễ gọi mưa. Không ngờ, cứ mỗi lần làm lễ xong, trời mưa xối xả. Vua quan nghe chuyện, bán tin bán nghi, liền phái quân lính tới địa phương xem xét thực hư câu truyện. Sau lúc tận mắt tận mắt chứng kiến sự tình, vua đích thân tới đây xem xét vị trí, tử vi và phong thủy, cho xây nhà đền to đẹp hơn, lấy tên là Đức Thánh Đầm .
Kiến trúc đền ông Hoàng Ba ở Hà Nội
Đền thờ ông Hoàng Ba hiện trên đường vào cổng số 5 của khu Trung tâm Hội nghị Quốc gia với tổng diện tích khuôn viên đền là 2000m2.
Nhìn từ xa, khuôn viên ngôi đền như một bán đảo tách biệt với những công trình hiện đại.
Ba hướng ngôi đền đều nhìn ra đầm nước này với các hành lang chạy vây quanh.
Đi từ cổng đền vào trong, đường được lát gạch đá thẳng tắp, xung quanh là những hàng cây tùng lá kim xanh tốt. Nằm ở vị trí thiên thời địa lợi, nhưng ngôi đền lại không giống như bất kể ngôi đền nào khác là nó nằm lộ thiên dưới một gốc cây si cổ thụ.
Cổng đền là bốn cột cao với trạm khắc chữ tiếng Hán trên thân. Xung quanh điện thờ chính với thêm sáu cây gạo với tuổi đời lâu năm nhiều 2, 3 người ôm không xuể .
Ngày hội đền Ông Hoàng Ba tại Hà Nội
Cứ vào ngày 18 tháng 2 Âm lịch hằng năm, dân làng cùng Mễ Trì Thượng lại tổ chức triển khai lễ cúng linh đình trong khuôn viên ngôi đền. Ngoài ra, cứ năm năm một lần, dân hai làng Mễ Trì Thượng và Mễ Trì Hạ thay phiên nhau tổ chức triển khai lễ rước kiệu, đi qua nhiều đường xã trong khu vực. Đây không phải nơi thờ Tứ phủ, nên không có tượng Mẫu, hay tượng gì tương quan tới Tứ phủ. Bởi vậy, ở đây nói không với lễ hầu đồng .
Tương truyền, từ rất lâu rồi vào những đợt nghỉ lễ, Tết thì quan lại từ triều đình và khắp nơi phải tới đền thờ Đức Thánh Đầm để dâng hương, cầu mong quốc gia an bình, dân chúng cấy cày được mùa, ăn nên làm ra.
Tiếng lành đồn xa, ngôi đền ngày này càng được nhiều người biết tới về sự rất thiêng, cầu được ước thấy. Hằng năm vào những đợt nghỉ lễ, ngày rằm, người dân địa phương cùng hành khách thập phương lại hành hương lại tìm về đây để thăm quan vãn cảnh, bái yết cửa đền cầu sự nghiệp, gia khuyến bình an, mưa thuận gió hòa .
