Phóng sinh là gì?
Phóng sinh (hay là phóng sanh) là việc giải phóng và cứu giúp mạng sống của các loài vật bị giam giữ hoặc đối diện với nguy cơ mất mạng. Thực hành phóng sinh là một phần quan trọng của tín ngưỡng và tâm linh trong nhiều tôn giáo, đặc biệt là trong Phật giáo.
Trong quá trình phóng sinh, người thực hiện thường thực hiện các nghi lễ, đọc bài văn khấn cúng phóng sinh, niệm Phật hoặc cầu nguyện để hướng tâm và chuyển động từ tâm hồn của họ đến các loài vật được phóng sinh. Thực hành này thể hiện lòng từ bi và lòng nhân ái, và nó cũng có thể được coi là một cách để tích luỹ phước đức và cải thiện đạo đức cá nhân.
Các sinh vật phóng sinh thường thấy: chim, cá, cua, ốc, ba ba…
Phóng sinh cá.
Tùy vào cách thức thực hiện mà ý nghĩa của phóng sinh có thể khác nhau trong từng tôn giáo và vùng miền, nhưng phóng sanh thường liên quan đến tình yêu thương và tôn trọng đối với sự sống trong mọi hình thức của nó.
Ý nghĩa của phóng sinh
Ý nghĩa của phóng sinh (hay phóng sanh) thường phản ánh các giá trị tâm linh, đạo đức và xã hội, tùy thuộc vào ngữ cảnh và tôn giáo cụ thể. Dưới đây là một số ý nghĩa quan trọng của phóng sinh:
- Từ Bi và Xã Hội: Phóng sinh thể hiện lòng từ bi và tôn trọng đối với sự sống trong mọi hình thức của nó. Nó cho thấy lòng nhân ái và trách nhiệm của con người đối với các loài vật và môi trường tự nhiên.
- Giảm Án Nghiệp: Trong Phật giáo và nhiều tôn giáo khác, phóng sinh được coi là một cách để giảm án nghiệp và tích luỹ phước đức. Bằng việc giải thoát các loài vật khỏi cảnh khổ đau, người thực hiện phóng sinh hy vọng có thể làm giảm án nghiệp của mình và tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc sống tương lai.
- Hướng Tâm và Trí Tuệ: Thực hành phóng sinh thường đi kèm với việc đọc kinh, niệm Phật, và cầu nguyện. Điều này giúp hướng tâm và làm cho người thực hiện có thể tập trung vào giá trị tâm linh và trí tuệ, làm cho họ trở nên nhạy bén hơn trong việc nhận thức về sự sống và cảm thông đối với những người khác.
- Gắn Kết Xã Hội: Thực hành phóng sinh có thể góp phần tạo ra một cộng đồng tôn thờ sự sống và quan tâm đến nhau. Nó cũng có thể tạo ra một cơ hội cho mọi người tham gia vào một hoạt động tâm linh chung, cùng nhau tạo ra môi trường hòa bình và tốt đẹp hơn.
- Bảo Vệ Môi Trường: Phóng sinh cũng có thể liên quan đến việc bảo vệ môi trường tự nhiên. Nó nhấn mạnh tầm quan trọng của sự cân nhắc và trách nhiệm của con người đối với tác động của họ lên thiên nhiên và động vật.
Nghi thức phóng sinh đúng cách tại nhà
Khi thực hiện phóng sinh, người thực hiện thường nói lời cầu nguyện, bài kinh, văn khấn hoặc các lời từ bi để tạo ra một không gian tâm linh và tôn trọng đối với quá trình giải thoát các loài vật được phóng sanh.
– Bước 1: Bạn đặt sinh vật phóng sinh xuống dưới đất, đặt ở phía trước mặt, không cần thắp nhang hoặc chấp tay lên hư không.
– Bước 2: Tiếp đến đọc bài văn khấn Bạch Phật (dưới đây).
– Bước 3: Hồi hướng công đức
– Bước 4: Khấn bài văn khấn Tam tự y (dưới đây).
– Bước 5: Thả sinh vật phóng sinh.
Văn khấn phóng sinh tại nhà
Văn khấn Bạch Phật
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!
Con kính bạch chư Phật chứng minh cho con, đệ tử con tên là… ở tại… Con một lòng tôn kính chư Phật, tôn kính giáo Pháp cứu khổ mà Đức Phật đã tuyên thuyết, tôn kính chư Tăng tu hành phạm hạnh, đang thực hành lời Đức Phật dạy, cầu Thánh quả giải thoát, làm ruộng phước điền cho nhân thiên. Đệ tử con vâng lời Đức Phật dạy, tu tâm từ bi, cứu mạng chúng sinh.
Con mua mạng những chúng (kể tên loài)… này, cứu chúng thoát khỏi sự giam cầm trói buộc, cứu chúng thoát khỏi nghiệp bị sát mạng, con xin hướng nguyện cho chúng, được tiêu trừ nghiệp chướng, sớm thoát được nghiệp làm súc sinh, nương tựa oai đức Tam Bảo, sớm được tái sinh về cõi người, gặp được Tam Bảo, tu hành theo giáo Pháp của Phật, đem đến lợi ích hạnh phúc cho tự thân, đem giáo Pháp của Phật, làm lợi ích cho chúng sinh. Con xin hướng nguyện, kết duyên pháp lữ với chúng (kể tên loài)… này, luôn trợ duyên cho nhau tinh tấn tu hành theo giáo pháp của Đức Phật, cho tới ngày liễu thoát luân hồi sinh tử.
Con cũng xin hồi hướng công đức lành này, để sám hối tất cả các tội nghiệp, từ vô thủy kiếp, mà con và gia đình, đã giam cầm trói buộc, cũng như sát mạng chúng hữu tình, nguyện phúc lành này, sẽ giúp con và gia đình, tiêu trừ được quả báo bị giam cầm, bị tổn hại đến thân thể tính mạng, do các ác nghiệp mà con và gia đình đã gây tạo. Con xin hồi hướng cho gia đình chúng con, tăng trưởng phúc lành, mọi người không gặp các ác duyên, không làm các việc ác, không bị ác nghiệp giam cầm, không bị tổn hại đến thân thể, tính mạng. Hồi hướng cho cha, mẹ cùng các thành viên trong gia đình được sức khỏe, thọ mạng được kéo dài, đầy đủ duyên lành tu theo chính Pháp Phật.
Con xin chư Phật chứng minh cho con, gia hộ cho con cùng các chúng (kể tên loài)… đây, được như nguyện hồi hướng của con.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 lần)
Bài khấn Hồi hướng công đức
Con xin hồi hướng tất cả các công đức con đã tích tập được trong ngày hôm nay, trong cuộc đời này, trong vô số đời quá khứ và tương lai cho sự hạnh phúc và giác ngộ của tất cả các chúng sinh. Trong đó có Nguyễn Văn A (người bạn muốn hồi hướng, địa chỉ)
Chúc Nguyễn Văn A bình an, hạnh phúc, có duyên lành với chánh Pháp dẫn tới giác ngộ và giải thoát…(bạn có thể thêm vào phù hợp hoàn cảnh).
Hoặc:
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Con nguyện mười phương chư Phật, chư Bồ Tát, chư A La Hán, chư Long Thần Hộ Pháp, chư Thánh Hiền Tăng, đức Dược Sư Lưu Ly Quang Vương Phật, đức Bồ Tát Quán Thế Âm, đức Quan Thánh Đế Quân chứng minh, gia trì và cùng với con hồi hướng công đức, phước báu từ nhiều đời, nhiều kiếp cho (họ tên,địa chỉ ngụ tỉnh,huyện,xã (phường) nặng còn nhẹ, thoát khỏi sự nguy hiểm, cho oan gia trái chủ đầy đủ công đức, phước báu siêu sinh về cõi Tây Phương Tịnh Độ.
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Bài Tam tự quy
- Tự quy y Phật, nguyện cho chúng sinh, hiểu thấu đạo lớn, phát tâm Vô Thượng (1 chuông, 1 lễ).
- Tự quy y Pháp, nguyện cho chúng sinh, thâm nhập kinh tạng, trí tuệ như biển (1 chuông, 1 lễ).
- Tự quy y Tăng, nguyện cho chúng sinh, quản lý đại chúng, hết thảy không ngại (3 chuông, 1 lễ, 3 tiếng chuông, đặt dùi chuông lên miệng chuông để ngắt chuông).
Các bài văn khấn phóng sinh (phóng sanh) thường gặp
Bài cúng phóng sinh tại nhà
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!
Con kính bạch chư Phật chứng minh cho con, đệ tử con tên là… ở tại… Con một lòng tôn kính chư Phật, tôn kính giáo Pháp cứu khổ mà Đức Phật đã tuyên thuyết, tôn kính chư Tăng tu hành phạm hạnh, đang thực hành lời Đức Phật dạy, cầu Thánh quả giải thoát, làm ruộng phước điền cho nhân thiên. Đệ tử con vâng lời Đức Phật dạy, tu tâm từ bi, cứu mạng chúng sinh.
Con mua mạng những chúng (kể tên loài)… này, cứu chúng thoát khỏi sự giam cầm trói buộc, cứu chúng thoát khỏi nghiệp bị sát mạng, con xin hướng nguyện cho chúng, được tiêu trừ nghiệp chướng, sớm thoát được nghiệp làm súc sinh, nương tựa oai đức Tam Bảo, sớm được tái sinh về cõi người, gặp được Tam Bảo, tu hành theo giáo Pháp của Phật, đem đến lợi ích hạnh phúc cho tự thân, đem giáo Pháp của Phật, làm lợi ích cho chúng sinh. Con xin hướng nguyện, kết duyên pháp lữ với chúng (kể tên loài)… này, luôn trợ duyên cho nhau tinh tấn tu hành theo giáo pháp của Đức Phật, cho tới ngày liễu thoát luân hồi sinh tử.
Con cũng xin hồi hướng công đức lành này, để sám hối tất cả các tội nghiệp, từ vô thủy kiếp, mà con và gia đình, đã giam cầm trói buộc, cũng như sát mạng chúng hữu tình, nguyện phúc lành này, sẽ giúp con và gia đình, tiêu trừ được quả báo bị giam cầm, bị tổn hại đến thân thể tính mạng, do các ác nghiệp mà con và gia đình đã gây tạo. Con xin hồi hướng cho gia đình chúng con, tăng trưởng phúc lành, mọi người không gặp các ác duyên, không làm các việc ác, không bị ác nghiệp giam cầm, không bị tổn hại đến thân thể, tính mạng. Hồi hướng cho cha, mẹ cùng các thành viên trong gia đình được sức khỏe, thọ mạng được kéo dài, đầy đủ duyên lành tu theo chính Pháp Phật.
Con xin chư Phật chứng minh cho con, gia hộ cho con cùng các chúng (kể tên loài)… đây, được như nguyện hồi hướng của con.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 lần)
Bài cúng phóng sanh cá
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!
Gia đình chúng con tác lễ (đọc tên lễ: cầu an cho..; tuần thất cho:…), chúng con đã tác lễ cứu mạng chúng sinh (đọc tên)… giờ này con đi thả chúng. Con xin chư Phật gia trì, cho con được nói lời kết duyên Phật Pháp cho chúng.
Hỡi các chúng sinh đây, được duyên cứu mạng này, nguyện cho đời đời kiếp kiếp, sinh ra nơi đâu cũng được thực hành công hạnh bồ đề: “Phát tâm bồ đề, hộ trì Tam Bảo, chuyển tải Phật pháp, rộng khắp thế gian.”
Thả xong đọc:
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 lần)
Bài cúng phóng sinh chim
Nam Mô Bồ Tát Hương Cửng Dường!
Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!
Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!
Nguyện đem lòng thành kính.
Gởi theo đám mây hương.
Phưởng phất khắp mười phương.
Cúng dường ngôi tam bảo.
Thề trọn đời giữ đạo.
Theo tự tánh làm lành.
Cùng pháp giới chúng sanh.
Cầu Phật từ gia hộ
Tâm bồ đề kiên cố.
Xa bể khổ nguồn mê.
Chóng quay về bến giác
Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!
Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!
Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!
Kính bạch chư vị Đại Giác ba đời hùng sư tác đại chứng minh.
Hôm nay có thiện nhân (tín nữ) thế danh là …………… phát tâm mua chuộc mạng các chúng sanh chim để phóng thích.
Cúi mong tam bảo thường ở khắp 10 phương từ bi quang giáng đạo tràng này chứng minh gia hộ, cứu giúp cho các chúng sanh này luôn tin sâu tam bảo, thoát kiếp trầm luân, mạng căn dứt thác sanh vào đường lành, gặp chánh pháp tu hành sớm được giác ngộ giải thoát.
Ngưỡng nguyện trên tam bảo thường ở khắp 10 phương từ bi quang giáng chứng minh gia hộ (3 lần)
Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!
Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường!
Nam Mô Bồ Tát Hương Cúng Dường.
Bài khấn phóng sinh ốc
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Sau đó đọc bài kệ Sám hối:
Chúng con đã tạo bao ác nghiệp
Đều vị ba độc tham, sân, si
Từ thân, miệng, ý phát sinh ra
Tất cả nay cầu xin sám hối
Sau khi niệm như vậy 3 lần, rồi lại vì chúng sinh mà niệm 3 lần bài Quy y Tam Bảo
Con xin quay về nương tựa Phật
Con xin quay về nương tựa Pháp
Con xin quay về nương tựa Tăng
Quay về nương tựa Phật, con không đọa vào Địa ngục
Quay về nương tựa Pháp, con không đọa vào Ngạ quỷ
Quay về nương tựa Tăng, con không đọa vào Súc sinh
Chúng con đã về nương tựa Phật
Chúng con đã về nương tựa Pháp
Chúng con đã về nương tựa Tăng
Sau đó niệm Chú Vãng Sinh (3 lần, nếu thuộc) hoặc niệm danh hiệu Phật A DI ĐÀ (NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT ) cho đến khi thả hết.
Hồi hướng
Sau khi thả xong, người phóng sinh chấp tay đọc bài Kinh Bát nhã (nếu thuộc, nếu không nhớ thì có thể bỏ qua) rồi Hồi hướng như sau:
Vì mục tiêu thành tựu Phật quả, lợi lạc cho tất cả chúng sinh. Con xin đem công đức lành này hồi hướng về Đạo Vô Thượng Chính Đẳng Chính Giác. Nguyện con và tất cả chúng sinh đều vãng sinh Cực Lạc, sớm thành Phật đạo vì lợi ích cho tất cả hữu tình.
Chúng sinh vô biên thệ nguyện độ
Phiền não vô tận thệ nguyện đoạn
Pháp môn vô lượng thệ nguyện học
Phật đạo vô thượng thệ nguyện thành
Trong trường hợp các loại chúng sinh không thể sống lâu; hãy nhẹ nhàng thả chúng rồi thành tâm đọc nghi thức như trên.
Bài khấn phóng sinh Cá Chép ngày 23 tháng Chạp
Nam mô a di đà Phật (3 lần)
Tín chủ con là:………………………..
Ngụ tại: …………………………………
Hôm nay là ngày 23 tháng Chạp, gia đình con đã hoàn thành lễ tiễn thần Thổ Công Táo Quân về trời. Vậy nay con xin thả phóng sinh 3 ông cá để việc về trời của 3 ngài Táo quân được thuận buồm xuôi gió.
Nam mô a di đà phật (3 lần)
Bài Cúng Phóng Sinh Ngoài Trời
Con xin Hội Đồng các đấng thiêng liêng cao cả, Hội đồng chư Phật; Hội đồng chư Thánh, Hội đồng chư Thiên, Hội đồng các quan, chư thần cùng các vị Thủy thần có trách nhiệm cai quản nơi đây.
Con tên là………………….. sinh năm………………. hiện tại đang ở ………………….
Hôm nay con khởi tâm đi mua……………. để phóng sinh, con xin các Ngài chứng tâm. Con xin cho tất cả các chúng sinh…………. được sống trong lẽ tự nhiên và cũng được chết trong lẽ tự nhiên. Không chết bởi bàn tay chặt chém của con người, để thỏa mãn thú vui ăn uống. Con khởi tâm giúp cho chúng sinh được nhẹ nhàng; để những kiếp sau đầu thai lên cảnh giới thân phận cao để nhận thức tâm linh tốt hơn.
Con xin hồi hướng công đức này cho tất cả chúng sinh trong tam giới đều được nhận thức, giác ngộ và lợi lạc.
Xin Hội đồng các Ngài gia hộ cho chúng con tỉnh giác tu tập.
Bài cúng phóng sinh Rằm tháng Giêng
Ôm Lam , Ôm Sĩ Lâm (7 lần )
Nam mô tam mãn đa, một đà nẫm, án độ rô độ rô, địa vĩ tát bà ha (7 lần )
Nam mô Bổn Sư Thích ca Mâu Ni Phật (10 lần )
Nam mô A Đại từ Đại bi cứu khổ cứu nạn Quan Thế Âm Bồ Tát (10 lần ) .
Hôm nay là ngày … tháng … năm (nhằm ngày Rằm Tháng Giêng) con tên…trú tại …phường …quận ….
Con xin phóng sinh (chim, cua, ốc, lươn, trạch, cá ) cầu cho bổn mạng bình an, nội ngoại hưng long, nghiệp chướng tiêu trừ ( hoặc cầu điều gì tùy ý )
Đọc chú phóng sinh
Khấn thỉnh Thành Hoàng Bổn cảnh gia/Xã Quan Thổ Địa chứng giang hà/Hư không quá vãng chư Thần Hộ/Vật Sứ Tứ Sanh Đới Nhập La/Phi cầm Điễu Tước Qui Sơn Khứ/Ngũ triệt Hà Giải Lạc Thanh sa/Nhược Hoàn Nhứt cá, Bất năng Thoát Hộ pháp Sơn Thần tức cứu tha/Thiên Già Già/Địa Già Già/La vãng Hóa Tác
(Vái 3 lần)
PHẬT CÀ SA, OM NI ƯNG HUMBA HI.
(Vái 3 lần)
Bài cúng phóng sinh Rằm tháng 7
Tụng Chú Đại Bi hoặc niệm danh hiệu: Nam Mô Ai Di Đà Phật (3 lần) sau đó đọc bài kệ Sám hối: (3 lần).
Chúng con đã tạo bao ác nghiệp
Đều vị ba độc tham, sân, si
Từ thân, miệng, ý phát sinh ra
Tất cả nay cầu xin sám hối
Sau đó niệm bài Quy y Tam Bảo (3 lần)
Con xin quay về nương nhờ cửa Phật
Con xin quay về nương nhờ cửa Pháp
Con xin quay về nương nhờ cửa Tăng
Quay về nương tựa Phật, con không đọa vào Địa ngục
Quay về nương tựa Pháp, con không đọa vào Ngạ quỷ
Quay về nương tựa Tăng, con không đọa vào Súc sinh
Chúng con đã về nương tựa cửa Phật
Chúng con đã về nương tựa cửa Pháp
Chúng con đã về nương tựa cửa Tăng
Con xin thành tâm khấn nguyện cho các chúng sinh này: …(chim, cá, rùa…) nghe tiếng niệm Phật A Di Đà, được hưởng hồng ân mau được chuyển kiếp thành người được gặp chính pháp, giác ngộ, phát bồ đề tâm.
Hôm nay là ngày … tháng … năm (nhằm ngày Rằm Tháng 7) Con tên là… Địa chỉ tại…
Con xin hồi hướng công đức phong sinh này: (Cho người bản thân muốn hồi hướng) hoặc khấn như sau:
Cầu cho gia tiên tiền tổ nhiểu kiếp tịnh độ siêu sinh, oan gia trái chủ từ vô lượng kiếp đến hiện tại hỷ xả cho con, cho con được giải oan kiết, xin quý vị hoan hỷ mau chóng mà giác ngộ theo Phật.
Cầu an cho con tên là… hoặc tên người mình muốn hồi hướng…được… (khấn gì tùy ý).
