Cậu Hoàng Bơ là vị Thánh Cậu hay về giáng đồng ban phát tài lộc cho con hương đệ tử nhất trong hàng Tứ phủ Thánh Cậu.
Thân thế Cậu Hoàng Bơ Thoải
Tương truyền cậu Hoàng Bơ là vị hoàng tử của vua Cha Ngọc Hoàng, cậu giáng trần giúp đỡ nhân dân và khi hóa trở thành vị hầu cận các vị thánh trong Tứ phủ. Hiện nay, nhiều tài liệu ghi chép cậu Hoàng Bơ Thoải là vị thánh Cậu thuộc miền Thoải Phủ theo hầu Mẫu Thoải cùng Vua Cha Bát Hải.
Cậu Hoàng Bơ Thoải tuy nhỏ nhưng mà rất quyền uy, hô một tiếng cả bạn thủy tộc, long xà, thủy tiên…vv vùng dậy nghe hiệu lệnh.
Cậu Hoàng Bơ có ngự đồng không?
Cậu Hoàng Bơ rất hay về đồng, khi ngự đồng Cậu Hoàng Bơ mặc áo trắng, chèo đò.
Hầu giá Cậu Hoàng Bơ Thoải
Các Thánh Cậu ít được hầu đồng như các Thánh Cô bởi các Cậu không hay chấm đồng như các Cô. Tuy nhiên, cậu Hoàng Bơ Thoải vẫn hay giáng đồng hơn các Cậu bé khác. Khi ngự về đồng, Cậu Hoàng Bơ mặc y phục trắng, thắt hoa, đầu chít khăn mỏ rìu, đeo mạng, đi giày ghệt.
Khi cậu Hoàng Bơ về đồng làm lễ, tay múa hèo, chèo thuyền, phán ngự thông truyền rồi ban phát tài lộc.
Khánh tiệc Cậu Hoàng Bơ Thoải Phủ
Tiệc Cậu Hoàng Bơ Thoải vào ngày 7 tháng 3 Âm lịch hàng năm.
Đền thờ Cậu Hoàng Bơ Thoải
Cậu Hoàng Bơ được thờ tại rất nhiều ngôi đền Thoải Phủ, trong đó nổi tiếng nhất vẫn là cung thờ tại đền Cô Bơ Thoải hay còn gọi là đền Ba Bông tại xã Hàn Sơn, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa.
Vào mỗi dịp đầu xuân năm mới hay ngày lễ hội, đền Ba Bông ở Thanh Hóa thường đón hàng nghìn lượt khách hành hương tới dâng lễ và cầu khấn.
Dâng lễ Cậu Hoàng Bơ Thoải
Khi đến đền thờ hay cung thờ Cậu Hoàng Bơ Thoải các con nhang đệ tử thường sắm một mâm lễ chay mặn tùy tâm, không cần sang nhưng cần thành ý.
Mọi người có thể cầu mong tài lộc, sức khỏe, cuộc sống hạnh phúc, cầu cho việc làm ăn thuận buồm xuôi gió, cầu xin học hành tiến bộ, cầu thi cử đỗ đạt công danh.
Bản văn Cậu Hoàng Bơ Thoải
Cậu Hoàng Bơ tốt tươi muôn vẻ
Tuổi xuân thì lắm vẻ xinh thay
Tháng ba nhuận vào ngày mùng bảy
Bông hoa đào bỗng nảy ba chi
Vua cha quốc mẫu yêu vì
Nâng niu như ngọc lưu ly vàng mười
Mênh mông một nước một trời
Thuyền Cậu Bơ Thoải chèo bơi giữa dòng
Chiêng vàng cờ mở trống dong
Tiêu thiều nhã nhạc tiểu đồng dâng hoa
Quần tiên chuốc chén tử hà
Chúc cậu muôn tuổi mặn mà trường xuân
Năm cung thơ hoạ đôi vần
Lưu ly hổ phách kỳ tân mọi mùi
Chiêng kêu giục dã ba hồi
Quân tiền thuỷ tộc muôn loài hiện lên
Ba quân nghe lệnh cậu truyền
Long xà ngư miếc thuỷ tiên sắp hàng
Ba quân nghe lệnh truyền ban
Kiệu rồng lọng tía lên đàng du xuân
Dạo chơi khắp hết xa gần
Tìm nơi lịch sự thanh tân hay là
Đường về thuỷ động bao xa
Có điện thất bảo có toà đại dương
Có lầu ngọc bích kim cương
Có rừng mã não có đường hoàng kim
Trùng trùng muôn sắc hoa chen
Hương phô gió mát ở miền đại dương
Có cậu Bơ Thoải phi phương
Tay cầm minh kính soi đường tử sinh
Rước Vua rước Mẫu tuần hành
Long xà ngư miếc cá kình theo sau
Tam giang tứ hải cửu châu
Muôn nơi ngưỡng phục cúi đầu làm tôi
Dâng văn tấu thỉnh đôi lời
Công ơn tiên thánh muôn đời dám quên
Cậu về trắc giáng bản đền
Khuông phù đệ tử thiên niên thọ trường.
Hát văn Cậu Hoàng Bơ
(Lối hát dọc)
Tục truyền tháng tám hội cha
Tháng ba hội mẹ gần xa nức lòng
Cậu Bé Hoàng dục ngựa qua sông
Hèo hoa cậu vác, thương đồng phải theo
Mênh mông một nước một trời
Có cậu Hoàng Bơ chèo bơi thuyền rồng
Tâm tâm niệm chữ di đà
Vào chùa non nước trảy hoa đem về
Băng rừng ngàn vạn suối khe
Khi chơi Yên Tử lúc về đền Dâu
Qua cau Cậu đếm nhịp cầu
Cầu kia nhớ nhịp sông sâu nhớ thuyền
Biển đông sóng bạc dâng lên
Về đền Bát Hải đua thuyền chèo bơi
(Làm lễ xong ngự tọa)
Chuốc rượu:
Gió lay động bức mành mành
Đưa đường hoàng tử lộ trình tới đây
Tay tiên rót chén rượu đào
Nhất tuần sơ dâng lên bệ ngọc
Dâng lên cúng mẫu các cô dâng vào rước cậu Hoàng xơi
Nhị tuần á rót chén rượu đào
Dâng lên cúng mẫu các cô dâng vào rước cậu Hoàng xơi
Tam bôi rót chén rượu đào
Dâng lên cũng mẫu các cô dâng vào rước cậu Hoàng xơi
Thơ:
Một lối lên tiên còn dở gót trần
Mây trời cỏ đất vạn cảnh xuân
Ba sinh gặp gỡ say vì cảnh
Một phút mơ màng thú trào xuân
Văng văng bên tai cung đàn nguyệt
Vang vang trong động
Chẳng hay cảnh ấy về đâu
Mong tới nguyên đào Cậu Hoàng là chủ nhân.
