Nghiệp lành hay nghiệp ác đều do thân, khẩu, ý phát khởi ra. Đời này, bạn tu tâm tích đức thì con cháu đời sau hạnh phúc an lạc và ngược lại.
1. Không sát sanh
Không có sự vui mừng nào hơn sự vui mừng khỏi bị giết. Cũng chẳng có ân huệ nào hơn ân huệ không hại mạng. Cho nên, không sát sanh mà phóng sinh là nghiệp lành đứng đầu trong thập nghiệp thiện.
2. Không trộm cắp
Không trộm cắp tức là không lấy bất kỳ thứ gì không thuộc quyền sở hữu của mình. Những người không trộm cắp họ thường có tâm thái bình an, thanh thản, chẳng lo ai thù hằn.
Con người nếu không gian tham trộm cắp, mà lại làm thiện thì theo kinh Thập Thiện Nghiệp, được những pháp lành như sau: Tiền của có dư không bị nạn giặc giả cướp mất, chánh quyền tịch thâu, không bị nạn lụt trôi, lửa cháy và con cái phá tán. Được nhiều người tin cậy. Không bị lừa dối, gạt gẫm. Xa gần đều khen ngợi lòng ngay thẳng của mình. Lòng được an ổn, không lo sợ vì sự tổn hại gì cả. Khi chết rồi được sanh lên cõi Trời.
3. Không tà dục
Dâm dật là cái nhân sanh tử luân hồi. Nó là ma chướng làm cản trở bước đường tu giải thoát. Vậy nên, người xuất gia muốn chứng quả, thành đạo, phải đoạn trừ dâm dật ở thân cũng như ở tâm.
Trong gia đình, chồng không tà dâm, vợ không lang chạ, thì cuộc sống gia đình được đầm ấm, an vui. Do đó, gia đình được hạnh phúc, sự nghiệp vững bền, bà con, hàng xóm vui vẻ.
4. Không nói dối
Suy nghĩ trong lòng và lời nói không trái nhau, những điều đúng thì nói đúng, sai thì nói sai, những việc có thì nói có, chuyện không thì nói không.
Nói dối tưởng như chỉ là sự vui đùa. Thế nhưng ở góc độ nào đó, nó chính là nghiệp ác có thể khiến phước đức vơi đi. Muốn con cháu hạnh phúc, an lạc, đời này xin đừng nói dối.
5. Không nói thêu dệt
Tức là chúng ta không trau chuốt lời nói, không thuê hoa, dệt gấm để quyến rũ làm những điều sai trái. Kẻ nói lời thêu dệt là những kẻ có lòng dạ bất chính, lợi dụng lòng dễ tin của người để trục lợi. Họ sẽ bị người đời chê cười, khinh rẻ và tránh xa.
6. Không nói lưỡi hai chiều
Nghĩa là không đến bên này để nói xấu bên kia, không đến bên kia để nói xấu bên này, tuyệt đối không đem chuyện người này ra dèm pha, mà cũng không khua chuyện của người nọ để nhạo báng, cũng đừng trung gian gây ác cảm cho hai đàng thù oán.
Những người không nói hai lưỡi, không khi nào có chuyện lôi thôi với bà con, và cũng không có việc phiền muộn với hàng xóm sẽ luôn được người gần kẻ xa kính mến, bạn bè kính trọng, bà con tin yêu… đi đến đâu cũng được đối đãi tử tế.
7. Không nói lời hung ác
Nghĩa là không nói những lời hung dữ ác độc, cộc cằn, thô tục làm cho người nghe khó chịu; không nên mắng nhiếc làm cho người nghe hổ thẹn,…
Người không nói lời hung ác sẽ có lời lẽ thốt ra dịu dàng, thanh nhã, hiền hậu, toàn là lời đạo đức, từ bi, lợi lạc cho tất cả chúng sinh, ai nghe cũng hân hoan, kính trọng.
8. Không tham muốn
Ở đời, có 5 thứ dục lạc mà con người tham muốn nhất là: Tiền của, sắc đẹp, danh vọng, ăn uống, ngủ nghỉ. Tham sắc thì tốn tiền nhiều, lại mất sức khỏe và hao tổn tinh thần. Tham danh vọng, quyền tước thì phải vào lao tâm khổ trí, đôi khi lại còn làm trò cười cho người chung quanh. Tham ăn uống cao lương mỹ vị, thì thân thể mệt nhọc, mạng sống không thọ. Tham ngủ nghỉ, ngủ sớm dậy trưa, thì trí não lúc này hóa đần độn, tối tăm.
Người không tham muốn những thứ ấy, là người biết tu hành Thiểu Dục và Tri Túc. Thiểu Dục là muốn ít; Tri Túc là biết đủ. Người Thiểu Dục, Tri Túc thì có một đời sống giản dị, thanh cao và an toàn.
9. Không giận hờn
Không giận hờn là vẫn giữ sự bình tĩnh, điềm đạm, nhu hòa. Giận hờn là một tính xấu rất tai hại, nó như một ngọn lửa dữ, đốt cháy cả mình lẫn người chung quanh.
10. Không si mê
Không si mê là biết phán đoán, nhận định rõ ràng, đúng đắn, không cố chấp.
Người không si mê, tức là người có trí tuệ, tin có nhân quả luân hồi, nên không tạo tội mà cứ làm phước.
